ОХУ-ын урилгаар албан ёсны айлчлал хийж буй Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж Халимаг Улсын тэргүүн А.М.Орлов болон Засгийн газрын гишүүдтэй 6 дугаар сарын 2-нд уулзлаа.
Бүгд Найрамдах Халимаг Улсын тэргүүн А.М.Орлов хэлэхдээ “Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржийн Халимагт хийж буй 2 өдрийн айлчлал ах дүү хоёр ард түмний найрамдал, хамтын ажиллагааг бэхжүүлэх ээлжит алхам болно гэдэгт итгэж байна. Халимаг, Монголын ард түмнийг нэг гарал үүсэл, хэл, соёл, шашин шүтлэг маань холбож байдаг бөгөөд энэхүү айлчлал ОХУ, Халимаг, Монголын ард түмэнд харилцан ашигтай байх болно. Эрхэм хүндэт зочдоо Халимагийн нийслэлд тавтай морилно уу . Таны айлчлал амжилттай болж, тун сайхан сэтгэгдэл үлдээнэ гэдэгт гүнээ итгэж байна. Бид хоёр ард түмнийг салгашгүй нэгтгэж байгаа нэг хэл, соёл, шашин, түүхээ нандигнан хамгаалах болно. Засгийн газрын, олон нийтийн, бизнесийн хүрээнд хүмүүс харилцан солилцох нь халимаг, монголын харилцаа хамтын ажиллагаанд том түлхэц болдог” гэв.
Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж дараа нь үг хэлэв.
Ерөнхийлөгч хэлэхдээ “ Бид халимгийн ард түмэнтэй оюун санаа, түүхэн холбоотойгоо мэдэрч байна. Засгийн газрын ордон хүрэх замдаа гудамж, цэцэрлэгт талбайгаар явган алхаж, хүмүүс, хүүхэд залуучуудтай уулзаж, халимаг, монгол, орос хэлээр ярилцлаа. Би баяр баясгалантай хүмүүс, амар амгалан амьдралын дүр төрхийг олж харлаа. Сайхан байна. Айлчлалыг төлөвлөн товлох үед орос нөхөд маань хаана очихыг лавлан асуусан юм. Тэгэхэд мэдээж эхлээд Москва, Санкт-Петербургт очно гэсэн. Санкт-Петербургт монголын ард түмний түүх соёлын асар их өв хадгалагдаж байдаг. Тиймээс Эрмитаж, Хүн судлал, угсаатны зүйн музей, Дорно дахины гар бичмэл судлалын хүрээлэнгээр орсон. Тэнд монголын түүх, соёлыг одоо болтол их олон эрдэмтэд сонирхон судалсаар байна. Энэ өдрийг гэхэд л монгол судлаачидтай хийсэн уулзалтаар эхлүүллээ. Хамгийн сүүлд нь буддын сүмд зочиллоо. 1900 –гаад оны эхэнд анхны буддын сүмийг энэ хотод Оросын Николай II хаан, манай сүүлчийн хаан Богд гэгээнтний үед барьсан юм. Оросын хаан газар олгож тусалсан байдаг. Хоёр орны ард түмний ийм эртний хэлхээ холбоо өдгөө болтол оршин тогтнож ирлээ, цаашид ч урт удаан хугацаанд үргэлжлэх болно. Монголын түүх, уламжлал, соёлыг ийнхүү хүдэтгэдэг нь бидэнд маш тааламжтай байдаг. Орос, монголын ард түмэн бол онцгой харилцаатай. Халхын голын дайнд Зөвлөлтийн иргэд, зөвлөлтийн дайчид монголын тусгаар тогтнол, өнөөдрийн хөгжил цэцэглэлийн төлөө амиа өгч байсан билээ. Бид өөр ямар ч ард түмэнтэй ийм зүйл ярьдаггүй. Орос, монголын ард түмний найрамдал цусаар гагнагдаж бэхэжсэн юм. Дайны дараа энхийн хөдөлмөр, хамтын үйлдвэрүүдэд бидний холбоо бэхэжсээр байна.
Энэ он түүхэн гайхамшигт ойнуудаар баялаг жил болж байна. Монголын анхны төр улс Хүнну гүрний 2220, тусгаар тогтнол, эрх чөлөөгөө сэргээсний 100, ардын хувьсгалын 90, ОХУ, Монгол Улсын хооронд дипломат харилцаа тогтоосны 90, НҮБ-д Монгол Улс элссэний 50, хамтарсан сансрын нислэгийн 30, шинжлэх ухааны академийн хамтын ажиллагааны 50 жилийн гээд олон ой тохиож байна. Удахгүй долдугаар сарын 11-14-нд наадам болно. Энэ бол Монголд очиж байгаагүй хүнд хамгийн очиж үзүүштэй үе . Ялангуяа өнөө жилийн наадам илүү өнгөлөг сайхан болно.
Элстэй бол бидний очихыг хүссэн газрын нэг. Энд Гадаад харилцааны сайд Г.Занданшатар, Ерөнхий сайд асан, УИХ-ын гишүүн Р.Амаржаргал, ХХААХҮ-ийн дэд сайд Х.Золжаргал, Улаанбаатар хотын захирагч Г.Мөнхбаяр, миний зөвлөхүүд, Монголын элчин сайд, нэрт эрдэмтэд, аварга тамирчин, алдартай шатарчин, худалдаа аж үйлдвэрийн танхим, соёл урлаг, хэвлэл мэдээллийнхэн гэсэн том бүрэлдэхүүнтэй ирлээ. Бид энэ уулзалтыг тэсч ядан хүлээж байлаа. Засгийн газрын гишүүдтэй уулзаж байгаадаа баяртай байна. Ялангуяа Засгийн газрын дарга нь эмэгтэй хүн байгаа нь сайхан сэтгэгдэл төрүүлж байна. Түүхэн үүднээс үзвэл монгол эмэгтэйчүүд их хүчирхэг хүмүүс.
Орос найз нөхөд маань энэ айлчлалд ихээхэн ач холбогдол өгч, төрийн айлчлалын түвшинд зохион байгуулж байгаагаа дурдан хэлж байсан. Би ИТАР-ТАСС-д хэвлэлийн удирдлагуудтай уулзлаа, Москвагийн их сургууль дээр багш, оюутнуудад лекц уншлаа. Энэ айлчлалын бэлтгэл ажлыг хийсэн, айлчлалыг зохион байгуулж буй бүх хүнд баярлаж байна. Монгол, ОХУ бол 3500 км урт хилээр холбогдсон хөршүүд. Бид хувь тавилангаар төдийгүй уул, усаараа холбогдсон хүмүүс. Ард иргэдээсээ “Ямар оронтой нягт хамтран ажиллах вэ?” гэж асуухад 60 гаруй хувь нь ОХУ-тай гэж хариулж байна. Бид Ерөнхийлөгч, төрийн албан хаагчид ард түмэндээ үйлчилж байна. Тиймээс улам илүү хамтран ажиллах, улам илүү худалдаа наймаа хийх, улам олон хамтарсан үйлдвэр байгуулахыг хүсч байна. Москвад ажил хэрэгч хүмүүсийн танилцах төлөөллийн уулзалт зохион байгуулсан, лав оролцогчид өөр өөрийн түншээ олсон байх аа. Өнгөрсөн жил урьд онтой нь харьцуулахад манай хоёр орны худалдаа 40 хувь өссөн байна. Бид энэ өсөлтийн хэмжээг барих, улмаар нэмэгдүүлэхийг эрмэлзэж байна. Халимаг улсад ч олон санал, хүсэл эрмэлзэл байна. Ерөнхийлөгч, Засгийн газрын албаныхантай ярилцаж, ажил хэрэгч хүмүүст байгаа, ард түмэндээ байгаа тэр сайн санал санаачилга, хүсэл эрмэлзлийг бодит биеллээ олох, илүү нягт холбоо тогтооход нь бид туслах учиртай. Халимаг улсын тэргүүн А.М.Орлов “Халимагийн үхрийн махыг Москвад хамгийн чанартай гэж үздэг. Бид Москва, бусад бүс нутагт хагас жилд 160 мянган тонн үхрийн сайн чанарын мах буюу манайхны хэлдгээр “мраморное мясо” нийлүүлдэг” хэмээн ярьсан. Халимагт эсвэл Монголд хамтарсан мах, махан бүтээгдэхүүний үйлдвэр байгуулж болох юм. Тэгвэл манай махыг ч “мраморное мясо” юм гэдгийг мэдрэх болно
2009 онд Дмитрий Анатольевич Монголд төрийн айлчлалаар хүрэлцэн ирсэн юм. Бид стратегийн хамтын ажиллагаа хөгжүүлэх хэлэлцээрт гарын үсэг зурсан. Энэ нь хоёр орны харилцаанд шинэ түлхэц өгч, бүх салбарт хамтын ажиллагаа идэвхжсэн юм. Энэ удаагийн айлчлалаар бид нэмэлт хүч өгөхийг эрмэлзэж байна. ОХУ-ын удирдлага Дмитрий Анатольевич, Владимир Владимирович болон бусад хүмүүстэй бид уулзаж, бодит зүйлийн тухай, бодитойгоор тулгамдаад буй асуудлуудын талаар ярилцсан. Бид зарим тохиролцоонд хүрсэн. Бид яриа хэлэлцээгээ Москва, Улаанбаатарт үргэлжлүүлэхэр тохиролцсон. Энд хийж буй айлчлал ч түлхэц болно гэж бодож байна. Маш их сайхан сэтгэгдэлтэй байна. Бид энд сэтгэл зүрхээ мэдрэлцэж байна” хэмээн үгээ төгсгөсөн юм.
