Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж энэ оны эхээр Щвейцарьт албан ёсны айлчлал хийх үеэрээ тус улсын удирдлагатай уулзаж, Ааргау кантонд зочилсон билээ. Ерөнхийлөгч тус орны иргэдийн оролцооны туршлагатай танилцаж, тэр туршлагаасаа хуваалцахыг Швейцарийн талд хүсэлт болгосон юм. Швейцарийн хөгжлийн агентлаг Ерөнхийлөгчийн уг хүсэлтийг хүлээн авч, манай оронд “Governance and Decentralization Programme” төсөл хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж байна.
Энэ хөтөлбөр төсөл манай оронд идэвхтэй өрнөж буй орон нутгийн эрх мэдлийг өргөжүүлэх, иргэдийн оролцоог хангахад томоохон дэмжлэг болох учиртай. “Иргэдийн оролцоог сайжруулах, төвлөрлийг сааруулах хөтөлбөр”-ийн төслийн төлөвлөгөөг эцэслэх, газар дээр нь байдалтай танилцах зорилгоор Швейцарийн хөгжлийн агентлагийн ажлын хэсэг энэ сарын 4-18-ны хооронд Монгол Улсад ажиллаж байна.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж тус ажлын хэсэг буюу Швейцарийн хөгжлийн агентлагийн албаны дарга Уолтер Хофер, профессор Стефан Фафли, Маттиас Бос, агентлагийн зөвлөх Диепак Елмер нарыг саяхан хүлээн авч уулзан, шууд ардчиллын туршлагыг хэрэгжүүлэх, орон нутгийн эрх мэдэл, иргэдийн оролцоог өргөжүүлэхийн ач холбогдол, өнөөгийн бодит байдлын талаар ярьсан юм. Ерөнхийлөгч орон нутгийн эрх мэдлийг өргөжүүлэх тухайд хэлэхдээ “Энэ нь эрх мэдлийг төвөөс аймаг, сумын нутгийн захиргаанд бус иргэдэд шууд шилжүүлж буй юм” гэдгийг онцлон тэмдэглэж байлаа.
Эрх мэдэлгүйгээр, нэн ялангуяа төсөв санхүү, татвар, хөрөнгө оруулалт, эдгээрийг дагалдсан бусад эрхийг нь олголгүйгээр иргэдийн оролцооны тухай ярих боломжгүй. Иргэдийн шууд оролцоогүйгээр эрх мэдэл өгөх нь орон нутгийн төсвийн шинэтгэл, өөрчлөлтийг эхнээс нь гацаах аюултай. Тэгээд ч төсвийн төвлөрлийг сааруулах болон шууд ардчиллыг бий болгох нь нэг агшинд “шидэт дохиур”-аар дохиод бүтээчих ажил огт биш бөгөөд сайтар бодож боловсруулсан төлөвлөгөөний дагуу олон зүйлээс хамаарсан үндэсний хэмжээний цогц бодлогын хүрээнд багагүй хугацаа, чамгүй их хүчин чармайлтаар хэрэгжүүлэх ажил. Улс орон бүр өөр өөрийн түүхэн уламжлал, тогтсон нөхцөл байдал, үндэсний онцлогтой. Энэ асуудал дээр нэг жор гэж үгүй. Ул суурьтай судалгааны үндсэн дээр монголын хөрсөнд тохирсон хувилбар боловсруулах нь нэн чухал байна гэж Ерөнхийлөгч ярив.
Швейцарийн хөгжлийн агентлагаас 3 жилийн хугацаатай хэрэгжүүлэх энэхүү төсөл төвлөрлийг сааруулах, иргэдийн оролцоог хангах гэсэн хоёр үндсэн хэсгээс бүрдэх юм.
Үүний өмнө өнгөрсөн тавдугаар сарын сүүлчээр Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн урилгаар Щвейцарийн шууд ардчиллын судалгааны төвийн захирал Андреас Ауэр болон профессор Томас Фистерер нар Монголд хүрэлцэн ирж, “Төвлөрлийг сааруулахад иргэдийн оролцоог нэмэгдүүлэх нь” үндэсний форумд оролцон илтгэл тавьж, их, дээд сургуулиудад лекц уншсан болно.
