Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж УИХ-ын дарга Д.Дэмбэрэлд Засгийн газар хууль зөрчсөн 229, 243 дугаар тогтоолыг баталж, Дотоод хэргийн их сургууль байгуулсныг хүчингүй болгохыг хүсч албан бичиг илгээжээ. Энэхүү асуудлаар Ерөнхийлөгчийн Үндэсний аюулгүй байдлын бодлогын зөвлөх М.БАТЧИМЭГТЭЙ ярилцлаа.
-Ерөнхийлөгч Засгийн газрын 229, 243 дугаар тогтоолыг хүчингүй болгох хүсэлтийг УИХ-ын даргад илгээсэн байна. Энэхүү хүсэлтийг тодорхой тайлбарлаж өгнө үү?
-Засгийн газар 229 дүгээр тогтоолоо өнгөрсөн долдугаар сард батлан гаргасан юм. Энэхүү тогтоол нь Цагдаагийн академи, Хилийн цэргийн дээд сургууль, Тагнуулын академи гэсэн гурван сургуулийг нэгтгэж Дотоод хэргийн их сургууль байгуулсан. Ингэхдээ цэргийн байгууллагын статустай, байлдааны тугтай, сургуулийн захирал нь цэргийн ангийн захирагч гэж явдаг Цагдаагийн академи, Хилийн цэргийн дээд сургуулийг татан буулгасан. Батлан хамгаалах тухай хуулийн дагуу Засгийн газар аливаа цэргийн анги, байгууллагыг татан буулгахдаа Зэвсэгт хүчний ерөнхий командлагч буюу Монгол Улсын Ерөнхийлөгчтэй зөвшилцөх ёстой. Гэтэл харамсалтай нь Ерөнхийлөгчтэй зөвшилцөөгүй. Дараа нь 243 дугаар тогтоолыг баталж 229 дүгээр тогтоолыг хэрэгжүүлэх ажлыг баталгаажуулсан. Тийм учраас энэ хоёр тогтоолыг хууль бус гэж үзэж байгаа юм. Ерөнхийлөгч өмнө нь энэ тогтоол Батлан хамгаалах тухай хуулийг зөрчиж байгаа учраас хүчингүй болгох ёстой. Мөн цагдаа, цэрэг, тагнуулын байгууллагын боловсон хүчнийг тусад нь бэлтгэх нь зүйтэй. Эдгээр байгууллагыг нэгтгэснээр үндэсний аюулгүй байдлыг хангах тогтолцоог хямралд оруулна гэдэг үндэслэлээр Засгийн газарт албан бичиг хүргүүлсэн. Гэвч Засгийн газар өнөөдрийг хүртэл алдаагаа засах алхам хийсэнгүй. Тиймээс Ерөнхийлөгч энэ асуудлыг УИХ шийдвэрлэж, тогтоолыг хүчингүй болгох шаардлагатай гэж үзэн УИХ-ын дарга Д.Дэмбэрэлд албан тоот явуулсан юм.
-Цэрэг, цагдаагийн байгууллагыг байгуулахдаа Зэвсэгт хүчний ерөнхий командлагчтай зөвшилцөх ёстой гэж ямар хуульд заасан байдаг юм бэ?
-Батлан хамгаалах тухай хуульд энэ тухай тодорхой заасан байдаг. Зэвсэгт хүчний ерөнхий командлагчтай зөвшилцөж шийднэ гэдэг нь Засгийн газар дангаараа шийдвэрлэх боломжгүй гэсэн үг шүү дээ.
-Өмнө нь цэрэг, цагдаагийн байгууллагыг татан буулгахдаа Ерөнхийлөгчтэй зөвшилцөж байсан жишээ бий юу?
-Бий. 1997 онд Засгийн газар Төрийн тусгай албаны эмнэлгийг татан буулгаж Цэргийн госпитальтай нэгтгэх санал гаргахад Ерөнхийлөгчтэй зөвшилцөж байсан юм. Харин Ерөнхийлөгч энэ хоёр байгууллагыг татан буулгахыг дэмжээгүй үндэслэлээр асуудлыг буцааж байсан. Эмнэлэг гэдэг бол ижил үйл ажиллагаа явуулдаг байгууллагууд боловч цэргийн байгууллага гэдэг утгаар Ерөнхийлөгчийн байр суурийг хүндэтгэн үзсэн байдаг. Харин өөр өөр мэргэжлийн байгууллагын боловсон хүчнийг бэлтгэдэг сургуулиудыг нэгтгэх нь зохисгүй асуудал. Яагаад гэвэл, тагнуулчдаа цагдаагийн сургуульд бэлтгэж, цагдаагийн сургуульд цэргийн дарга нар хичээл зааж байна гэж төсөөлөөд үз л дээ.
-УИХ Засгийн газрын энэхүү хууль бус тогтоолыг хүчингүй болгох бүрэн үндэслэлтэй юу?
-Хуулийн дагуу Засгийн газрын тогтоол нь хууль зөрчсөн тохиолдолд Засгийн газар өөрөө тогтоолоо хүчингүй болгох ёстой. Хүчингүй болгоогүй тохиолдолд УИХ хүчингүй болгох учиртай. Уг тогтоол хууль зөрчсөн гэдэг нь тодорхой байгаа. Мөн төрийн бодлогод харшилж байгаа. Бид аюулгүй байдлын салбараа улам бэхжүүлэх ёстой болохоос биш улам доройтуулах үйл ажиллагаа явуулж болохгүй. Тийм учраас УИХ энэ асуудалд хариуцлагатай хандана гэдэгт итгэлтэй байна.
-Засгийн газрын 229 дүгээр тогтоолыг гарахаас өмнө дээрх сургуулиудыг нэгтгэх тухай яриа өрнөж байсан. Тухайн үед нь Ерөнхийлөгчийн Тамгын газар анхааруулах боломж байгаагүй юу?
-Наадмын өмнөхөн гарсан тогтоол. 229 дүгээр тогтоол гарсан тухай албан бичиг Ерөнхийлөгчийн Тамгын газарт долдугаар сарын сүүлчээр ирсэн. Ерөнхийлөгчтэй зөвшилцөнө гэдэг бол Засгийн газар тогтоолоо батлахаас өмнө Ерөнхий сайд Ерөнхийлөгчид албан ёсоор хандаж, улмаар санал солилцон шийдвэрлэхийг хэлнэ.
-Засгийн газар 229 дүгээр тогтоолыг хууль зөрчиж баталсныхаа дараа 234 дүгээр тогтоолоор уг тогтоолоо баталгаажуулсныг юу гэж үзэж байгаа вэ?
-Засгийн газар, тэр тусмаа хууль хэрэгжүүлэх үүрэгтэй Хууль зүй, дотоод хэргийн яам асуудалд хэтэрхий хайнга хандаж, хуулийг хайхрахгүй байна гэж ойлгож байна.
