Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Хуулийн бодлогын зөвлөх Ч.Өнөрбаяр “Сургуулийн орчин: Жендэрт суурилсан хүчирхийллээс урьдчилан сэргийлэх боломж” Зөвлөлдөх уулзалтад оролцож, нээлтийн үг хэллээ.
“Хэдхэн хоногийн өмнө Монгол Улсын Ерөнхийлөгч “Энэ асуудалд төр санаачилга гаргахгүй бол болохгүй. Төр иргэндээ туслах л гэж байгаа бол санаачилга гаргаж, үйлдэл хийх ёстой. Хүчирхийлэл бол хүний л үйлдэл. Хүн л энд цэг тавьж чадна” гэж хэлснийг Та бүхэн бүгд санаж байгаа байх.
Нийгмийг бүхэлд нь нөмөрсөн, чимээгүй дайн мэт энэ үзэгдэлтэй цөөн тооны хүн, байгууллага, төсөл, хөтөлбөр тэмцээд дорвитой үр дүнд хүрч чадахгүй. Энэ нь салбар дундын зохицуулалт шаардсан асуудал учир бидний хамтын хариуцлага юм. Бид нийгмээрээ, бүх нийтээрээ тэмцэх хэрэгтэй.
Бид хүчирхийллийн илрэл, үр дагавартай нь тэмцэж олон жилийг ардаа орхилоо. Энэ бол чухал. Гэвч суурь шалтгаан арилаагүй цагт хүчирхийлэл хогийн ургамал шиг багсайн ургасаар байх болно. Тэгвэл тэр суурь шалтгаан нь архидалт, ядуурал, боловсролын зөрүү аль нь ч биш, гагцхүү эрх мэдлийн тэнцвэрт бус байдал болохыг бид хүссэн хүсээгүй хүлээн зөвшөөрөх цаг иржээ.
Энэ тэнцвэрт бус байдал нь хүний хандлага, зан үйл, үзэл бодол дээр суурилж байна. Эрэгтэй, эмэгтэйчүүдийн хоорондын эрхийн тэгш бус байдлыг өөгшүүлж, гэр бүлийн гишүүдийг хүйс, насаар нь зиндаачилж, асуудлыг хүчирхийллийн аргаар шийдвэрлэж болно гэж үздэг нийгмийн хэм хэмжээг бид “хэвийн”, тэр ч байтугай “зөв зүйтэй үзэгдэл” гэж дэмжсээр байна. Эдгээр хэвшмэл ойлголтуудыг “хөдөлгөөнгүй, тогтонги зүйл”, “ийм л байсан, цаашид ч ийм л байх болно” гэж үзсээр байна.
Гэвч нийгмийн эдгээр хэм хэмжээг бид өөрсдөө бүтээдэг, хуваалцдаг, дамжуулдаг, түүгээр ч зогсохгүй өвлүүлдэг нь маргашгүй үнэн билээ. Бидний уламжлал гэж нэрлээд байгаа тэр хэм хэмжээ яг үнэндээ уламжлал биш юм шүү. Уламжлал нь тухайн ард түмний хувьд үеэс үед охь болон шингээгдсэн сайн сайхан зүйл байх учиртай болохоос хүнийг дорд үздэг, дарамталдаг тийм хэм хэмжээ бидний уламжлал байх ёсгүй.
Нэг нь нэгнийгээ үгүйсгэн доромжлох боломжийг олгоод зогсохгүй, энэ хүмүүнлэг бус явдлыг дэвэргэж байдаг эрхийн тэгш бус байдал, түүнийг дэмжсэн нийгмийн хэм хэмжээг бид өөрчилж чадна. Бид эдгээр сөрөг, шударга бус хэм хэмжээнүүдийг хүмүүсийн эрх, эрх чөлөөг хангадаг, хөгжүүлдэг, илүү эрүүл, эерэг хэм хэмжээнүүдээр солих хэрэгтэй. Энэ нь эмэгтэйчүүдэд төдийгүй бүх эрэгтэйчүүд, охид, хөвгүүд, гэр бүл, хамт олон болон нийгэмд ээлтэй өөрчлөлтийг авчирна. Нэгэнт эдгээр хэм хэмжээ бидний бүтээл юм бол бид л өөрчилж чадна.
Энэ өөрчлөлтийг авчрахад боловсролын салбар хамгийн гол үүрэг гүйцэтгэнэ. Монгол Улсын Ерөнхийлөгч нэн тэргүүнд анхаарах 5 зүйлийн нэгийг сургалт гэж онцлон тэмдэглэсэн. Тэрээр хэлэхдээ “Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй холбогдсон хамгийн энгийн зүйлийг иргэний боловсролын хичээлээр бага ангид нэмж оруулж зааж өгөх хэрэгтэй. Хүүхдэд багаас нь заагаад өгчих хэрэгтэй. Яавал чи эрхээ хамгаалах вэ, миний охин ямар эрхтэй юм бэ, том болоод ямар асуудал учирч магадгүй байдаг вэ. Хүндрэлтэй асуудал учирвал чи яах ёстой юм бэ. Болохгүй үед хаанаас туслалцаа авах хэрэгтэй юм бэ, яаж хандах ёстой вэ, чиний эрхийг хамгаалсан ямар хууль байдаг юм бэ, хэн чиний төлөө ажиллах ёстой юм бэ, хэнд чи хамгийн түрүүн энэ тухайгаа, зовлонгоо очиж ярих ёстой вэ гэдгийг хүүхдүүдэд бүр багаас нь зааж өгөх хэрэгтэй. Дээр нь эмэгтэй найз чинь хичнээн буруутай байсан ч тэр эмэгтэй найз руугаа гар далайж болохгүй гэдэгхүмүүжлийг багаас нь олгох хэрэгтэй. Эмэгтэй найз чинь чамайг хичнээн ч гомдоосон бай, чи тэр хүнийг зодох эрхгүй. Зангидсан гараар харилцах ёсгүй. Үүнийг бага ангид нь бид сургаж өгөх ёстой гэж бодож байна” гэснийг Та бүхэнд дахин сануулья.
Тэгэхээр өнөөдрийн Зөвлөлдөх уулзалтаар үнэхээр чухал асуудлыг хөндөж байгаад олзуурхаж байна. Боловсрол, шинжлэх ухааны яам энэ талаар 2 гол асуудалд анхаарлаа хандуулаасай гэж хүсч байна:
Анхаарал тавьсанд баярлалаа.”
