Эмнести Интернэшнл байгууллага нь Монгол улс цаазаар авах ялын гүйцэтгэлийг түр түдгэлзүүлж байгаагаа албан ёсоор тунхаглан зарлаж байгаад баяр хүргэж байна.
Ерөнхийлөгч Цахиагийн Элбэгдорж Монгол улс дахь хүний эрхийг хамгаалахад тодорхой алхам хийлээ хэмээн Эмнести Интернэшнл байгууллага үзэж байгаа бөгөөд цаашид цаазаар авах ялыг бүрэн халахад чухал алхам болно хэмээн сайшаан дэмжиж байна.
“Монгол улс цаазаар авах ялд мораториум тогтоосноор хүний эрхийг тууштай хамгаалахаа харууллаа. Эмнести Интернэшнл байгууллагаас тус бүс нутаг дахь бусад улс орнуудыг Монгол улсын жишээг дагахыг уриалж байна.” хэмээн Эмнести Интернэшнлийн Ази Номхон Далайн Бүсийг хариуцсан дэд дарга Розеан П.Райф өгүүлж байна.
Ази нь бусад бус нутгаас илүүтэйгээр цаазаар авах ялыг гүйцэтгэж байна. Эмнести Интернэшнлээс 2008 онд Азид 11 улс оронд багаар бодоход 1838 цаазаар авах ялыг гүйцэтгэснийг олж тогтоосон байна.
Хятад, Монгол, Вьетнам болон Хойд Солонгост цаазаар авах ял болон гүйцэтгэлийг нууцалсаар байна.
“Цаазаар авах ялын хэрэглээнд байгаа ил тод байдлын хомсдолыг арилгахын тулд Монгол улс нь төрийн нууцлалтай холбоотой хуульдаа яаралтай өөрчлөлт оруулах хэрэгтэй байна. Ил тод байдал нь нээлттэй ардчилсан нийгмийн хамгийн үнэт зүйл бөгөөд цаазаар авах ялыг халахад чухал алхам болох юм.” хэмээн Розеан П.Райф мөн өгүүлсэн байна.
2009 онд Монгол улсын Ерөнхийлөгч цаазаар авах ялтай 3 хүний ялын ангилалыг өөрчилсөн. Монгол улсад цаазаар авах ялын гүйцэтгэлийг нууцалдаг учраас цаазаар авах ял оноосон болон гүйцэтгэсэн талаарх албан ёсны тоо баримтыг олж авах боломжгүй юм. Цаазаар авах ялтай хоригдлуудыг хорих нөхцөл байдал маш муу. Гэр бүлийнхэнд нь цаазлах он сар өдрийг нь урьдчилан мэдэгддэггүй бөгөөд цогцсыг нь хүлээлгэн өгдөггүй.
Дэлхийн улс орнуудын гуравны хоёроос илүү хувь нь цаазаар авах ялыг хуульдаа болон практикт халаад байна. НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн Цаазлан хороох ял гүйцэтгэхээс татгалзахыг уриалсан тогтоолыг 2008 онд 106 улс дэмжээд байна.
