Өнөөдөр “Газар хөдлөлтийн төлөв байдал, болзошгүй аюул, авах арга хэмжээ” сэдэвт нээлттэй сонсголыг Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачлагаар , ЕТГ-аас зохион байгууллаа.
2010-2012 онуудад газар хөдлөлт идэвхжих болно гэдгийг эрдэмтэд, судлаачид янз бүрийн судалгаа шинжилгээ хийсний дүнд нотлох болсон билээ. Сүүлийн үед дэлхийн олон оронд газар хөдлөлт идэвхжиж, том жижиг чичирхийллүүд байнга мэдрэгдэх болсон нь ч үүнийг харуулж байна.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч өнгөрсөн хугацаанд газар хөдлөлтийн асуудалд анхаарч ирсэн бөгөөд, өнгөрсөн 7-р сард нийслэл хот, болон улсын хэмжээнд барилга байшин, гүүрнүүдэд чанарын үзлэг хийх үүргийг хотын удирдлагуудад өгч байсан. Түүнчлэн, ҮАБЗ-ийн хурлаар мэргэжлийн байгууллагууд, судлаачдын оролцоотой энэ асуудлаар хэлэлцэж, газар хөдлөлтийн гамшгийн үед ажиллах тусгай төлөвлөгөө гаргаж ажиллахыг Үндэсний Аюулгүй байдлын зөвлөлийн тэргүүний хувьд холбогдох байгууллагуудад өгч байсан билээ.
“Газар хөдлөлт бол хамгийн их хохирлыг хамгийн богино хугацаанд үзүүлж чадах, бүхэл бүтэн улс орон оршин тогтнох эсэхийг нүд ирмэхийн зуур шийдэж болох аюул юм. Бид асуудлыг хаалттай хаалганы цаана удаа дараа ярилаа. Хамгийн гол нь манай ард иргэд энэ талаар тодорхой мэдээллээр хангагдах эрхтэй, ийм шаардлагатай байгаа учраас өнөөдрийн нээлттэй сонсголыг хийж байна. Маш ойрхон ирсэн, өндөр магадлалтай байгаа энэ аюулыг бүгдээрээ яаж хохирол багатай даван туулах вэ гэдгийг ярилцах, мэдээлэх цаг нь болсон” гэж Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж нээлттэй сонсголын эхэнд хэллээ.
Дараа нь мэргэжлийн судлаачид, албаны хүмүүс товч танилцуулга хийлээ. Одон орон, гоефизикийн судалгааны төвийн судлаач М.Өлзийбатын танилцуулснаар, хүчтэй газар хөдлөлт болох хугацаа дөхсөн үеийн идэвхжил-газрын гүний хагалбарууд тодорхой газруудад үүсчээ. 2005 оноос хойш идэвхжих болсон чичирхийллүүд энэ оны эхний гурван сард өмнөх онуудынхаас өндөр тоотой мэдрэгдэх болсон байна.
БХБЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга Б.Бат-Эрдэнэ ашиглагдаж байгаа хуучин барилгуудын газар хөдлөлтийг тэсвэрлэх чадвар муу байна гэдгийг танилцуулгадаа дурдаж байлаа. 3800 гаруй барилгад үзлэг хийхэд 35 хувь нь аюултай буюу газар хөдлөлтөнд тэсвэргүй гэдэг нь тогтоогдсон байна. Хот төлөвлөлтөнд аюулгүй байх ёстой норм, стандартыг мөрдөхгүй байгааг тэрээр шүүмжилсэн юм.
Нийслэлийн Засаг даргын орлогч Б. Баатарзориг, газар хөдлөлтийг тооцоололгүй барьсан барилгуудад бэхэлгээ хүчлэлт хийж ажил эхэлсэн гээд, Ерөнхийлөгчийн өмнө нь өгч байсан үүргийн дагуу, иргэдийг мэдээллээр хангах ажлыг олон улсын байгууллагатай хамтран хийж байна гэлээ. Барилга байшинг, газар хөдлөлтөнд тэсвэртэй эсэхийг тогтоодог тусгай багажийг Тайван улсаас авчруулж байгаа юм байна.
Онцгой байдлын Ерөнхий газрын дарга Ц.Амгаланбаяр мөн мэргэжлийн байгууллагууд болон төрийн байгууллагууд, иргэдийг сургах, болзошгүй аюулаас урьдчилан сэргийлэх талаар авч байгаа арга хэмжээнүүдээ танилцууллаа. Иргэдийг түр байршуулах, нүүлгэн шилжүүлэх боломж бүхий газруудыг тогтоож, гамшгийн үеийн хэрэгцээт цахилгаан, дулаан, усны хангалтыг шуурхай хийх мэргэжлийн ангиудыг тодорхой болгож, техник, тээврийн судалгааг хийжээ. Зарим тоног төхөөрөмж, мэргэжлийн багаж хэрэгсэл дутагдалтай байгаа талаар түүний танилцуулгад дурдагдаж байлаа.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, зарим тодорхой асуултуудыг тавьж хариулт авсны дараа дараах зөвлөмжүүдийг албаны хүмүүс, мэргэжлийн байгууллагын удирдлагуудад хандаж өгсөн юм.
“Өнөөдөр бидэнд мэдээлэл, судалгаа шинжилгээ хангалттай байна. Эндээс харж байхад, өвчтөнөөр бол халуураад эхэлчихсэн , байшингаар бол хана туурга нь цуураад эхэлчихсэн байна. Одоо бид хамгийн гол нь иргэд энэ болзошгүй аюулаас хэрхэн хохирол багатай гарах вэ гэдгийг тодорхой болгох хэрэгтэй байна. Нэгэн цагт, байгууллага бүр “Гал гарсан үеийн аврах схем” гэж хийж, тэр дагуу хүн бүр юу хийхээ мэддэг байсан шиг, одоо албан байгууллага бүр “газар хөдлөх болзошгүй аюулын үеийн арга ажиллагаа”-тай болмоор байна. Төрийн байгууллагууд иргэдээс мэдээллийг нуулгүй, ил тод байлгаж, иргэд газар хөдөллөө гэхэд хаашаа гарч, хаана аюулгүй байх вэ гэдгээ мэддэг байх хэрэгтэй. Бид өнөөдөр айж биш харин бэлэн байснаараа аюулыг хохирол багатай даван туулна.
Нийслэлийн барилга байшингуудын 70 орчим хувь нь 7 баллын хүчтэй газар хөдлөлтийг даахгүй гэж мэргэжлийн хүмүүсийн хэлж байгаа бол түгшүүртэй тоо. Баригдаж байгаа барилга байшингийн норм, стандартыг чанд мөрдөх тал дээр мэргэжлийн байгууллагууд анхаарах хэрэгтэй. Одоо барилга, байшин бүр дээр үзлэг хийж, хуучин барилгуудын бэхэлгээг хийж эхэлмээр байна. Эмнэлэг сургууль нурвал хаана орлуулж болох уу гэдэг төлөвлөгөө нарийн тодорхой гарсан байх ёстой.
Гамшиг болсны дараа тийм ч багаж техник алга гэдэг гашуун туршлага бидэнд бий. Одооноос мэргэжлийн байгууллагууд ямар тоног төхөөрөмж дутуу байна, тэдгээрийг яаралтай авч, төсөв санхүүгийн асуудлыг нь шийдчихсэн байя. Энэ тал дээр УИХ, ЗГ анхаарах байх аа гэж бодож байна.
Мэргэжлийн байгууллагууд болзошгүй аюулын үеийн төлөвлөгөөг өвөл зун, өдөр шөнө, ажлын өдөр амралтын өдөр гэж нарийн тодорхой хийх хэрэгтэй байна.
Хамгийн чухал зүйл бол иргэний мэдлэг, мэдээлэл юм. Хуучин цагт иргэний хамгаалалтын хичээл гэж ордог байсан шиг одоо, болзошгүй аюулын үед юу хийх, бусдыг хэрхэн аврах талаар хичээл, сургалт заавал орох ёстой.
Өнөөдрийн нээлттэй сонсгол хийж байгаа шиг, албан байгууллагууд мэдээллээ солилцож, хийж байгаа ажлаа тайлагнах ийм төрлийн уулзалтыг улиралд нэг удаа хийж байгаарай.
Бид хамтран ажиллаж, урьдчилан сэргийлж, болзошгүй аюулын өмнө бэлэн байх ёстой. Газар хөдлөх нь аюултай биш, тэр аюулын өмнө бэлэн биш байх нь илүү аюултай юм” гэж Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж нээлттэй сонсголын төгсгөлд хэллээ.
