Ерөнхийлөгчийн Олон нийтийн харилцаа, Нийтлэг бодлогын зөвлөх А.Ганбаатараас тодрууллаа.
- Одон медалийн тухай хуулийг өөрчлөх ажил ямар шатандаа явж байна?
- Мөрдөж байгаа шагналын дүрэм журам, шагнал тодорхойлох процедур, одоо олгож байгаа шагнал урамшуулал бүгдийг нь өөрчлөе гэж байгаа. Яагаад гэхээр хуучин социалист орнууд шагналынхаа системийг бүгд өөрчилсөн. Энэ орнуудаас Монгол ганцаараа үлдсэн байгаа юм. Гэхдээ хүн дуурайж өөрчлөх гээд байгаадаа гол биш л дээ. Нийгмийн үнэлэмж өөр болчихсон байна шүү дээ. Ажлаа хийж байж цалингаа олж авдаг. Зах зээлийн нийгэмд шилжчихсэн энэ тэр гээд л. Урьд нь улсын төлөө ажиллаад улс нь хүнээ урамшуулдаг байсан бол өөрийнхөө төлөө ажиллаж урамшуулал хүртдэг нийгэмд шилжчихээд байна. Өөрөөр хэлбэл, сэтгэлгээний өөрчлөлт гарчихсан. Иймд өнөөдрийнхөө нөхцөл байдалд тохирсон шагнал урамшууллын бодлого явуулж байгаа юм.
- Нэг үгээр шагналыг цөөлөх гэж гэсэн үг үү?
- Гол нь товчхон цөөхөн байя гэсэн байр суурьтай байгаа. Шагнал гол нь нүдээ олсон байя.
- Шагналд тодорхойлох процедур хэрхэн өөрчлөгдөх вэ?
- Олон нийт анхан шатны байгууллагууд хурлаа хийгээд хүмүүсээ гаргаж ирдэг. Түүнийг нилээн сайн цензурдаж Ерөнхийлөгчийн Тамгын газарт оруулж ирдэг байх юм. Тэгэхгүй бол Нийслэлийн хурлаар орж ирснийг нь шууд батлаад явуулаад байдаг. Ингэж болохгүй л дээ.
- Магадгүй шагналыг хавтгайруулан олгоод байна гэдэг нь үүнтэй холбоотой байж мэдэх юм.
- Үнэн шүү. Ерөнхийлөгч шагнал хавтгайруулан олгодог сэтгэгдэл нийгэмд төрдөг. Эсвэл Ерөнхийлөгч үзэмжээрээ зарим хүнийг хаслаа гэх нь ч бий.
- Тэгвэл үүнийг хэрхэн зохицуулах гэж байгаа юм бэ. Тодорхой хариулт өгнө үү?
- Хэд хэдэн дамжлагаар хэлэлцэж оруулж ирсэн хүмүүсийг олон нийтийн хэлэлцүүлэгт оруулах юм. Тухайлбал, “Алтангадас” одонд 10 хүн оруулаад ирлээ гэхэд тухайн хүмүүсийг зурагтай нь интернэтэд тавина. Ингэж иргэдээс санал хураах юм. Олон нийт тухайн хүнийг хараад үнэлж цэгнэнэ гэсэн үг. Энэ хүн аргагүй салбартаа тэргүүлэгч болохоор шагналд тодорхойлох нь зүйтэй гэдэг ч юм уу. Ингээд олонхын санал аваад гараад ирсэн хүнийг Ерөнхийлөгчийн Тамгын газраар хэлэлцэж байж шагнал гардуулах юм. Ийм дараалалтай явах санал гаргаад байгаа.
- Тухайн шагналыг дагалддаг мөнгөн урамшуулал ч өснө гэж яригдаж байсан байх аа?
- Нэгэнт шагнал олгож байгаа бол тухайн шагналыг дагалдах мөнгийг ч гэсэн нэмэгдүүлэх санал гаргасан. Улс орныхоо нэрийг дэлхийн хэмжээнд гаргасан, улсынхаа төлөө ихийг хийсэн хүнийг шагнасан шиг шагнаад, дагалдах мөнгийг нь өгсөн шиг өгчихдөг байвал зүгээр юм. Ийм байдал руу нь явуулж байгаа.
- Бүхий л шагналын дагалдах мөнгө өснө гэсэн үг үү?
- Цэргийн болон цагдаагийн төрийн үүрэг хүлээсэн, төрийн тусгай үүргийн ажилтнуудын шагналыг хэвээр үлдээхээр болж байгаа.
- Гадаадынханд олгодог медалийг өөрчлөх үү?
- Гадаадын хүмүүсийг шагнадаг шагналыг өөрчилнө. Мөн соёл урлагийн байгууллагын хүмүүсийг эрэмбэлж олгох юм. Түүнчлэн иргэн хүний шагналыг идэвхижүүлье гэсэн санал бий. Иргэн хүнийг гавьяа байгуулбал шагнаж урамшуулах байдлыг идэвхижүүлэх, эрчимжүүлэх нь зүйтэй.
- Соёл урлагийнхныг эрэмбэлнэ гэхээр...?
- Шагнал авсан хүн нэр төртэй баймаар байгаа юм. Тэгэхгүй бол шагнал гэдэг өөрөө утгагүй болчихсон. Чи ч би ч шагналтай. Гэсэн атлаа ажлын бүтээмж нь тэс өөр. Энэ нь нөгөө талаар шагнал үнэгүйдчихсэн. Хэн дуртай нь гавьяат болчихсон. Иймд эрэмбэлэх нь зүйтэй гэдэг санал дэвшүүлээд буй.
- Энэхүү өөрчлөлт хэзээнээс хэрэгжих юм бэ?
- Шагналын системээр баг болон хувь хүмүүс төслийн уралдаанд оролцож байгаа. Төсөл ирсэн шүү. Удахгүй төслүүдээ дүгнээд шалгарсныг нь иргэний танхимаар хэлэлцэнэ. Иргэний танхимаар хэлэлцүүлснээ УИХ-д хуулийн төсөл болгож өргөн барих юм. Намрын чуулганаар оруулах бодолтой байгаа. Хэрэв намар батлагдчих юм бол энэ ондоо систем өөрчлөгдөнө гэж ойлгож болно.
