Эрхэм хүндэт зочид, төлөөлөгчид өө,
Элгэн дотно монгол ахан дүү нараа,
Эрхэмсэг хатагтай, ноёд оо,
“Дэлхийн Монголчуудын Чуулган”-ы таван жилийн ойн баярын хуралдаанд оролцож байгаа дотоод, гадаадын төлөөлөгчид, хүндэт зочид, Монгол Улсын анд нөхөд Та бүхэнд Монголын төр, ард түмний өмнөөс болон хувиасаа чин сэтгэлийн баяр хүргэн мэндчилье.
Монголчуудын хувьд 2011 он түүхэн тэмдэглэлт үйл явдлуудаар дүүрэн байна. Энэ жил Монгол Улс тулгар төрийнхөө 2220 жилийн ойг тэмдэглэж байгаа нь тэртээ Хүннүгийн үед монголчууд бид төрт ёсонд тулгуурласан хүчирхэг их гүрнийг төвхнүүлэн цогцлоосон түүхэн гавъяаг тэмдэглэж байгаа хэрэг юм. Хүннүчүүдийн төр улс, ахуй амьдрал, соёл, зан үйл нь монгол гарвалтайг түүх археологийн олдвор, эрдэм судлалын олон баримтаар нотолсоор байна.
Энэ жил бас Эзэн богд Чингэс хааны эмхлэн байгуулсан Их Монгол Улсын 805 жил, Тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсан Үндэсний эрх чөлөөний хувьсгалын 100, Ардын хувьсгалын 90, Монгол Улс Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагад элссэний 50 жил гээд олон түүхт ой тохиож байна.
Өнөөдрийн энэ чуулган 1911 онд Монголд өрнөсөн эрх чөлөөний хувьсгалаар сэргээн тогтоосон үндэсний тусгаар тогтнолын шууд үр дагавар болж үүсч бүрэлдсэн орчин цагийн дипломат албаны 100 жилийн ойг тэмдэглэх ажлын хүрээнд зохиогдож байгаагаараа онцлог юм.
Дэлхийд тархан суурьшсан Монгол туургатнууд оршин суугаа газар нутагтаа өөр өөрийн өвөрмөц түүх, соёл, эрдэм ухааныг бүтээж, тэрхүү үнэт баялгаа хойч үедээ өвлүүлсээр хүн төрөлхтний хөгжил дэвшлийн жамыг даган аж төрж байна. Тэр өв нь нэг нутаг, муж, улсаар тогтохгүй дэлхийд монголчуудын оюун билгийн далай, өв соёлын санг баяжуулж байгаа билээ.
НҮБ-ын Боловсрол, шинжлэх ухаан, соёлын байгууллага - ЮНЕСКО Монголчуудын бүтээсэн уртын дуу, морин хуур, хөөмий, бий биелгээ, цуур хөгжим, эрийн гурван наадам, ном судар зэрэг утга соёлын олон өвийг хүн төрөлхтний хосгүй үнэт бүтээл хэмээн үнэлэн бүртгэж хамгаалалдаа авсан нь энэ цагийн монголчуудын омогшил, бахархлыг төрүүлэхийн сацуу цаашид жинхэнэ эзэд нь байж, сурч эзэмших шаардлага, хариуцлагыг ногдуулж байгааг тэмдэглэн хэлэхийг хүсч байна.
Монгол орон ардчилал шинэчлэлийн замаар 20 жил замнаж, хүний эрх, эрх чөлөө, шударга ёсыг хүндэтгэсэн улс төрийн тогтолцоо, зах зээлийн эдийн засгийн дэг журмыг нутагшуулан бэхжүүлж, өдгөө эрчимтэй хөгжлийн замд дэвшин орж байна. Энэхүү хөгжил дэвшилд хүрэхэд Монгол Улсын энх тайванч нээлттэй бодлого, олон улсын хамтын ажиллагаа ихээхэн хувь нэмэр оруулсан бөгөөд энэ үйлсэд Та бүхний сэтгэлийн дэм, оюун санааны дэмжлэг, туслалцаа шингэсэн билээ.
Манай орны ардчилсан хөгжлийн ололт нь нийтлэг чанартай ололт мөн. Монголчууд тайван замаар хувьсгалт шинжтэй өөрчлөлтийг нийгмийн бүх салбарт нэгэн зэрэг хийж болохыг дэлхий дахинд нотлон харуулж чадсан. Монгол Улс өнөөдөр дэлхийн Ардчилсан орнуудын хамтын нийгэмлэгийг даргалах боллоо. Бид энэхүү хүндтэй бөгөөд хариуцлагатай үүргийг олон улсын хамтын нийгэмлэгийн дэмжлэг туслалцаатайгаар үр дүнтэй гүйцэтгэхийн төлөө хүчин чармайлт гаргаж ажиллах болно.
Монгол Улсын соёл, хүмүүнлэгийн гадаад харилцааны бодлогын зорилго нь Монголын үндэсний өв соёл, хэл, түүх, уламжлал заншлын үнэт зүйлсийг дэлхийн соёлын нийтлэг ололттой хослуулан хөгжүүлэх, түүх, соёлын үнэт зүйлсээ хадгалах, хамгаалах, сэргээхэд чиглэсэн олон улсын хамтын ажиллагааг хөгжүүлэх, соёл, хүмүүнлэгийн салбарын шууд харилцаанд тус дөхөм үзүүлэхэд оршдог.
Хүннү гарвалтан, Монгол туургатан оршин суудаг болон Монгол Улсын иргэд ажиллаж, сурч амьдарч байгаа улс орнуудтай бүх талын харилцаа, найрсаг хамтын ажиллагааг өргөжүүлж ажиллах явдал Монгол Улсын гадаад бодлогын нэг чухал чиглэл байгаа, байх ч болно гэдгийг энэ завшааныг ашиглан хэлье.
Эрхэм нөхөд өө, Монгол Улсад, монголчууд бидэнд хамгийн өөриймсөг ханддаг хүмүүс энэ танхимд хуран чуулж байна.
Шинэ зуунд манай гаригийн улс орнуудын улс төрийн харилцаанд гарч буй нааштай өөрчлөлт нь биднийг Хүннү гарвалтан-монгол ахан дүүстэйгээ уулзах, тэднийхээ амар мэндийг асуух, гал голомтоосоо гадна амьдардаг, бидний мах цусны тасархай болсон хүмүүсийг өөр хооронд нь уулзуулах, бие биендээ саатан зочлох сайхан боломжийг олгох боллоо.
Хэдхэн хоногийн өмнө болсон “Олон улсын монголч эрдэмтдийн их хурал” болон өнөөдрийн чуулганы хуралдаанд оролцож байгаа зочид төлөөлөгчдийн бүрэлдэхүүнийг харахад Монголыг сонирхдог, судалдаг, дэмждэг, хамтран ажилладаг улс орон, хувь хүмүүс, нийгэмлэг, байгууллагын цар хүрээ ихэд өсөн тэлж байгаад баяртай, талархалтай байна.
Та бүхэн манай оронд тухлан саатаж, эх нутаг, элгэн садан, эцэг эх, анд нөхөддөө Монголчуудын гал голомтоос халуун сэтгэгдэл тээн очихын сайн ерөөл дэвшүүлье.
Дэлхийн Монгол туургатны чуулганы үйл ажиллагаанд амжилт хүсье.
Монгол туургатны эв эеийн үйлс улам хөгжин дэлгэрэх болтугай.