Та хуулийн төслийн саналаа tsagaan@president.mn, bayartsetseg@president.mn, хаягаар ирүүлнэ үү.
Анхны хэлэлцүүлгээс гарсан иргэд, олон нийтийн санал, дүгнэлтийг тусган Сангийн яамны боловсруулсан “Төсвийн тухай” Монгол Улсын хуулийн төсөлд нэмж тусгах нь:
. . .
4 дүгээр зүйл. Хуулийн нэр томъёо
4.1.32. “Орон нутгийн төсвийн үндсэн орлого” гэж энэхүү хуулийн 20.10-20.12-дугаарт заасны дагуу тухайн татварын хувьд УИХ-аас баталсан доод хэмжээг баримтлан тооцсон орон нутгийн төсвийн орлогыг;
4.1.33. “Орон нутгийн төсвийн үндсэн зарлага” гэж Санхүү, төсвийн төв байгууллагаас тогтоосон төсвийн урсгал зарлагын дээд хязгаарыг орон нутгийн төсвийн үндсэн зарлагыг;
4.1.34. “Орон нутгийн төсвийн үндсэн тэнцлийн алдагдал” гэж орон нутгийн төсвийн үндсэн орлогоос давсан үндсэн зарлагыг;
4.1.35. “Орон нутгийн төсвийн үндсэн тэнцлийн ашиг” гэж орон нутгийн төсвийн үндсэн зарлагаас давсан үндсэн орлогыг;
4.1.36. “татаас” гэж ямар нэгэн нөхцөл заахгүйгээр урсгал төсвийн алдагдлыг нөхөхөд зориулан дээд шатны төсвөөс доод шатны төсөвт олгож буй санхүүгийн дэмжлэгийг (хөрөнгийг);
4.1.37. “тусгай зориулалтын шилжүүлэг” гэж тодорхой зориулалт заасан, зохих шалгуур үзүүлэлтийн дагуу улсын төсвөөс орон нутгийн төсөвт олгож буй санхүүгийн дэмжлэгийг (хөрөнгийг);
4.1.38. “загварчилсан шилжүүлэг” гэж энэхүү хуулийн 46.13-46.14-т заасны дагуу зохих загвар, томъёоны дагуу тодорхой үзүүлэлтүүдийг үндэслэн зохих загвар, томъёоны дагуу Улсын төсвөөс орон нутгийн төсөвт олгох санхүүгийн дэмжлэгийг (хөрөнгийг);
4.1.39. “орон нутгийн хөгжлийн сан” гэж энэхүү хуулийн 46.6-46.8-д заасны дагуу тухайн орон нутгийн хөгжил, ажил эрхлэлтийг дэмжих, иргэдийн амьдрах тав тухтай орчинг бүрдүүлэх зэрэг зорилгоор орон нутгийн төсвийн бүрэлдхүүнд байгуулах мөнгөн хөрөнгийн санг;
4.1.40. “орон нутгийн хөгжлийн төвлөрсөн сан” гэж энэхүү хуулийн 46.9-д заасны дагуу орон нутгийн төсвийн хөрөнгө оруулалт, хөтөлбөр, төсөл арга хэмжээ хэрэгжүүлэхэд нь зориулж Улсын төсөвт байгуулах мөнгөн хөрөнгийн санг;
…
20 дугаар зүйл. Төсвийн орлого
20.8. Сум, дүргийн төсвийн татварын орлого дараахь орлогоос бүрдэнэ:
20.8.11. Малын хөлийн албан татвар.
20.10. Орон нутгийн татварын орлогын татвар ногдуулах дээд болон доод хэмжээ, татварын суурийг УИХ-аас тогтооно.
20.11. Орон нутгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал УИХ-аас тогтоосон дээд доод хязгаарын хүрээнд тухайн татварын хувь хэмжээг өсгөж бууруулах, хөнгөлөх чөлөөлөх эрх эдэлнэ.
20.12. Санхүү, төсвийн асуудал эрхэлсэн төв байгууллага болон дээд шатны төсөв нь орон нутгийн төсвийн татаасын тооцоог хийхдээ тухайн татварын хувьд УИХ-аас баталсан доод хэмжээг баримтална.
НАЙМДУГААР БҮЛЭГ
45 дугаар зүйл. Орон нутгийн төсвийн зарлага
45.1. Орон нутгийн төсвийн зарлага нь дараахь зарлага, санхүүжилтээс бүрдэнэ. Үүнд:
45.1.1. Урсгал зардал;
45.1.2. Хөтөлбөр, төсөл, арга хэмжээ;
45.1.3. Хөрөнгө оруулалт;
45.1.3.1. Барилга угсралт;
45.1.3.2. Тоног төхөөрөмж;
45.1.3.3. Их засвар.
45.2. Аймаг, нийслэлийн төсвөөс дараахь арга хэмжээг санхүүжүүлнэ. Үүнд:
45.2.1. Аймаг, нийслэлийн төсөвт хамаарах дараахь үйл ажиллагаа, салбарын урсгал зардал:
45.2.1.1. Аймаг, нийслэлийн удирдлага, захиргааны зардал;
45.2.1.2. Аймаг, нийслэлийн өмчлөлд хамаарах ясли, цэцэрлэг, ерөнхий боловсролын сургууль (?!), эрүүл мэндийн байгууллагууд (?!)-ын урсгал зардал;
45.2.1.3. Аймаг, нийслэлийн Засаг даргын шийдвэрээр олгодог нийгмийн халамжийн үйлчилгээний зардал;
45.2.1.4. Аймаг, нийслэлийн доторхи (эсвэл, ач холбогдол бүхий) усан хангамж, бохир ус болон цэвэрлэх байгууламжийн үйлчилгээний зардал (дулаан болон цахилгаан эрчим хүч гм инженерийн шугам сүлжээ?!-эдгээр нь гол төлөв аж ахуйн байгууллага байдаг);
45.2.1.5. Аймаг нийслэлийн үерийн хамгаалалтын болон мал амьтны халдварт өвчинтэй тэмцэх, хортон шавьжийн устгал, хяналт, гамшгаас урьдчилан сэргийлэх зардал;
45.2.1.6. Аймаг, нийслэлийн түвшинд байгаль хамгаалах урсгал зардал;
45.2.1.7. Аймаг, нийслэлийн ач холбогдол бүхий замын засвар үйлчилгээ;
45.2.1.8. Аймаг, нийслэлийн түвшинд малын тэжээлийн нөөц бүрдүүлэх;
45.2.1.9. Аймаг, нийслэлийн түвшинд бэлчээрийн менежмент хийх;
45.2.1.10. Гал түймэртэй тэмцэх үйл ажиллагаа;
45.2.1.11. бусад урсгал зардал.
45.2.2. Хөтөлбөр, төсөл, арга хэмжээний зардлын хувьд:
45.2.2.1. Аймаг, нийслэлийн өмчлөлд хамаарах ясли, цэцэрлэг, ерөнхий боловсролын сургуулиудын үйл ажиллагааг сайжруулах, анги танхимыг тохижуулах, тоноглох, нэмэгдэл сургалт явуулах чиглэлээр хөтөлбөр арга хэмжээ хэрэгжүүлэх;
45.2.2.2. Аймаг, нийслэлийн өмчлөлд хамаарах эрүүл мэндийн байгууллагуудын үйл ажиллагааг сайжруулах, нийтийн эрүүл мэндийн чиглэлээр хөтөлбөр арга хэмжээ хэрэгжүүлэх;
45.2.2.3. Аймаг, нийслэлийн хэмжээнд хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжсэн, ядуурлыг бууруулах хөтөлбөр арга хэмжээ хэрэгжүүлэх;
45.2.2.4. Аймаг, нийслэлийн хэмжээнд малжуулах, билчээрийн менежментийг сайжруулах хөтөлбөр арга хэмжээ хэрэгжүүлэх гэх мэт.
45.2.3. Хөрөнгө оруулалтын хувьд:
45.2.3.1. Аймаг, нийслэлийн өмчлөлд хамаарах байгууллагуудын хөрөнгө оруулалт;
45.2.3.2. Аймаг, нийслэлийн төсөвт хамаарах үйл ажиллагаа, салбарын хүрээнд хийгдэх хөрөнгө оруулалт;
45.2.3.3. Аймаг, нийслэлийн дулаан, цэвэр усны хангамж, бохир ус болон цэвэрлэх байгууламжийн, инженерийн шугам сүлжээний хөрөнгө оруулалт;
45.2.3.4. Аймаг, нийслэлийн ач холбогдол бүхий өндөр хүчдэлийн болон цахилгааны шугам, дэд өртөөний хөрөнгө оруулалт;
45.2.3.5. Аймаг, нийслэлийн ач холбогдол бүхий авто зам, гүүр, түүний гэрэлтүүлэг, гэрлэн дохио болон бусад холбогдох хөрөнгө оруулалт;
45.2.3.6. бусад хөрөнгө оруулалт.
45.3. Сум, дүүргийн төсвөөс дараахь арга хэмжээг санхүүжүүлнэ. Үүнд:
45.3.1. Сум, дүүргийн төсөвт хамаарах дараахь үйл ажиллагаа, салбарын урсгал зардал
45.3.1.1. Сум, дүүргийн удирдлага, захиргааны зардал;
45.3.1.2. Сум, дүүргийн өмчлөлд хамаарах ясли, цэцэрлэг, ерөнхий боловсролын сургууль, эрүүл мэндийн байгууллагуудын урсгал зардал;
45.3.1.3. Сум, дүүргийн Засаг даргын шийдвэрээр олгодог нийгмийн халамжийн үйлчилгээний зардал;
45.3.1.4. Сум, дүүргийн нийтийн эзэмшлийн аж ахуйн үйлчилгээ, тохижилт, нийтийн ариун цэвэр, гудамж талбайн гэрэлтүүлэг, цэвэрлэгээ, хог зайлуулалт, цэцэрлэгжүүлэлт, тэдгээрийн арчилгаа;
45.3.1.5. Сум, дүүргийн түвшинд байгаль хамгаалах урсгал зардал;
45.3.1.6. Сум, дүүргийн ач холбогдол бүхий замын засвар үйлчилгээ;
45.3.1.7. Сумын малын тэжээлийн нөөц бүрдүүлэх;
45.3.1.8. Сумын бэлчээрийн менежмент хийх, худаг, усны арчилгаа;
45.3.1.9. бусад урсгал зардал.
45.3.2. Хөтөлбөр, төсөл, арга хэмжээний зардлын хувьд:
45.3.2.1. Сум, дүүргийн өмчлөлд хамаарах ясли, цэцэрлэг, ерөнхий боловсролын сургуулиудын үйл ажиллагааг сайжруулах, анги танхимыг тохижуулах, тоноглох, нэмэгдэл сургалт явуулах чиглэлээр хөтөлбөр арга хэмжээ хэрэгжүүлэх;
45.3.2.2. Сум, дүүргийн өмчлөлд хамаарах эрүүл мэндийн байгууллагуудын үйл ажиллагааг сайжруулах, нийтийн эрүүл мэндийн чиглэлээр хөтөлбөр арга хэмжээ хэрэгжүүлэх;
45.3.2.3. Сум, дүүргийн хэмжээнд хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжсэн, ядуурлыг бууруулах хөтөлбөр арга хэмжээ хэрэгжүүлэх;
45.3.2.4. Сум, дүүргийн хэмжээнд малжуулах, билчээрийн менежментийг сайжруулах хөтөлбөр арга хэмжээ хэрэгжүүлэх гэх мэт;
45.3.3. Хөрөнгө оруулалтын хувьд:
45.3.3.1. Сум, дүүргийн өмчлөлд хамаарах байгууллагуудын хөрөнгө оруулалт;
45.3.3.2. Сум, дүүргийн төсөвт хамаарах үйл ажиллагаа, салбарын хүрээнд хийгдэх хөрөнгө оруулалт;
45.3.3.3. Сум, дүүргийн тохижилт, гудамж талбайн гэрэлтүүлэг, мод ургамал тарих, цэцэрлэгжүүлэлт, явган зам, амралт болон хүүхдийн тоглоомын талбай;
45.3.3.4. Сум, дүүргийн доторхи өндөр хүчдэлийн болон цахилгааны шугам, дэд өртөөний хөрөнгө оруулалт;
45.3.3.5. Сум, дүүргийн доторхи авто зам, гүүр, түүний гэрэлтүүлэг, гэрлэн дохио болон бусад холбогдох хөрөнгө оруулалт;
45.3.3.6. Худаг ус гаргах;
45.3.3.7. бусад хөрөнгө оруулалт.
45.4. Санхүү, төсвийн төв байгууллага нь орон нутгийн төсөв болон төсөвт байгууллагуудын урсгал зарлагын стандарт, дээд хязгаарыг тогтооно.
45.5. Боловсролын асуудал эрхэлсэн төв байгууллага нь боловсролын байгууллагуудын үйл ажиллагааны стандарт, төрөөс ард иргэдэд үзүүлэх боловсролын үйлчилгээний стандартыг тус тус тогтооно.
45.6. Эрүүл мэндийн асуудал эрхэлсэн төв байгууллага нь эрүүл мэндийн үйл ажиллагааны стандарт, төрөөс ард иргэдэд үзүүлэх эрүүл мэндийн үйлчилгээний стандартыг тус тус тогтооно.
45.7. Байгаль орчны асуудал эрхэлсэн төв байгууллага нь байгаль орчны стандартыг тус тус тогтооно.
45.8. Орон нутгийн удирдлага нь 45.3-45.6-д заасан стандарт, зарлагын дээд хязгаарын хүрээнд орон нутгийн төсвөө боловсруулж, хэлэлцэж, батлана.
45.9. Энэхүү хуулийн 20.8.11-д заасан малын хөлийн албан татварын эх үүсвэрийг тухайн орон нутагт малын бэлчээрийн менежментийг хийх, худаг ус гаргах, малын тэжээлийн нөөц бүрдүүлэхэд эхний ээлжинд зарцуулах бөгөөд энэ талаархи асуудлыг зөвхөн тухайн орон нутгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлаар шийдвэрлэж байна.
45.10. Санхүү, төсвийн асуудал хариуцсан төв байгууллага болон дээд шатны төсөв нь малын хөлийн албан татварын эх үүсвэр болон малын бэлчээрийн менежментийг хийх, худаг ус гаргах, малын тэжээлийн нөөц бүрдүүлэх зардлыг тухайн орон нутгийн төсвийн орлого, зарлага болон татаас, шилжүүлгийн тооцоонд оруулахгүй.
46 дугаар зүйл. Орон нутгийн төсвийн тэнцэл, дээд шатны
төсвөөс олгох, татаас шилжүүлэг
46.1. Энэхүү хуулийн 20.12 болон 45.4-дүгээр зүйлд тус тус заасны дагуу Санхүү, төсвийн асуудал эрхэлсэн төв байгууллага болон дээд шатны төсөв нь тухайн орон нутгийн урсгал төсвийн суурь тэнцлийн тооцоог хийхдээ тухайн татварын хувьд УИХ-аас баталсан доод хэмжээ (үндсэн орлого) болон тухайн төсөв, зардлын дээд хязгаарыг (үндсэн зардал) баримтална.
46.2. Орон нутгийн урсгал төсвийн үндсэн тэнцлийн алдагдлыг хаахад зориулан дээд шатны төсвөөс татаас олгоно.
46.3. Аймаг, нийслэлийн төсөвт тухайн жилд Улсын төсвөөс олгох татаасыг аймаг, нийслэл тус бүрээр нэр заан УИХ-аас батална.
46.4. Сум, дүүргийн төсөвт тухайн жилд аймаг, нийслэлийн төсвөөс олгох татаасыг сум, дүүрэг тус бүрээр нэр заан аймаг, нийслэлийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурал батална.
46.5. Орон нутгийн урсгал төсвийн үндсэн тэнцлийн ашгийг Орон нутгийн хөгжлийн санд эх үүсвэр болгон оруулна.
46.6. Тухайн орон нутгийн хөгжил, ажил эрхлэлтийг дэмжих, иргэдийн амьдрах тав тухтай орчинг бүрдүүлэх зэрэг зорилгоор орон нутгийн төсвийн бүрэлдхүүнд орон нутгийн хөгжлийн сан байгуулна. Энэхүү хуулийн 45.1.2 болон 45.1.3-т заасан хөтөлбөр, төсөл арга хэмжээ, хөрөнгө оруулалтыг орон нутгийн хөгжлийн сангаар дамжуулан хэрэгжүүлнэ.
46.7. Орон нутгийн хөгжлийн сан нь дараахь эх үүсвэрээс бүрдэнэ. Үүнд:
46.7.1. Орон нутгийн хөгжлийг дэмжих төвлөрсөн сангаар дамжуулан Улсын төсвөөс олгох тусгай зориулалтын загварчилсан шилжүүлэг;
46.7.2. Орон нутгийн урсгал төсвийн суурь тэнцлийн ашиг;
46.7.3. Татварын хувь хэмжээг нэмэгдүүлсэн, нэмэгдэл орлогын эх үүсвэр олсон болон зарлагын дээд хязгаарыг хэмнэх замаар бий болгосон нэмэгдэл эх үүсвэр;
46.7.4. Тухайн орон нутгийн хөгжлийг дэмжих зорилгоор олгосон дотоод, гадаадын албан ёсны тусламж, хандив;
46.7.5. бусад.
46.8. Орон нутгийн хөгжлийн сангийн хөрөнгийг энэхүү хуулийн 45.2.2, 45.2.3 болон 45.3.2, 45.3.3-д заасан тухайн орон нутгийн төсвөөс санхүүжүүлэх хөрөнгө оруулалт, хөтөлбөр, төсөл арга хэмжээнд зарцуулна.
46.9. Орон нутгийн төсвийн хөрөнгө оруулалт, хөтөлбөр, төсөл арга хэмжээ хэрэгжүүлэхэд нь зориулж Улсын төсвөөс орон нутгийн хөгжлийн нэгдсэн сан байгуулна.
46.10. Орон нутгийн хөгжлийн нэгдсэн сан нь дараахь эх үүсвэрээс бүрдэнэ. Үүнд:
46.10.1. Хувь хүний орлогын албан татварын тухай хуулийн 8.1.1-д заасан орлогод ногдох албан татварын 50 хувь;
46.10.2. Нэмэгдсэн өртгийн албан татварын 10 хувь;
46.10.3. Ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрийн орон нутагт ногдох хэсэг;
46.10.4. Ашигт малтмалын хайгуулын болон ашигт малтмал ашиглах тусгай зөвшөөрлийн төлбөрийн орон нутагт ногдох хэсэг;
46.10.5. Орон нутгийн хөгжлийг дэмжих зорилгоор олгосон дотоод, гадаадын албан ёсны тусламж, хандив;
46.10.6. бусад эх үүсвэр.
46.11. Орон нутгийн хөгжлийг дэмжих нэгдсэн сангаас тухайн жил орон нутгийн төсөвт олгох хөрөнгө, төсвийн нийт хэмжээ, тухайн шатны орон нутгийн төсөвт хуваарилах харьцаа, хувийг УИХ тогтооно.
46.12. Орон нутгийн хөгжлийг дэмжих нэгдсэн сангаас тухайн жил орон нутгийн төсөвт олгох санхүүгийн дэмжлэгийг тусгай зориулалтын загварчилсан шилжүүлэг хэлбэрээр олгоно.
46.13. Сум, дүүргийн төсөвт Улсын төсвөөс олгосон тусгай зориулалтын шилжүүлгийг аймаг, нийслэл хянаж, зохицуулах эрх үл эдэлнэ.
46.14. Орон нутгийн хөгжлийг дэмжих төвлөрсөн сангаар дамжуулан аймаг, нийслэлд олгох тусгай зориулалтын шилжүүлгийг дараахь хүчин зүйлсийг зохистой тооцож загварчилан тодорхойлно. Үүнд:
46.14.1. хүн амын тоо;
46.14.2. нутаг, дэвсгэрийн хэмжээ;
46.14.3 эдийн засгийн суурь, татварын идэвх санаачлага.
46.15. Орон нутгийн хөгжлийг дэмжих төвлөрсөн сангаар дамжуулан сум, дүүргийн төсөвт олгох тусгай зориулалтын шилжүүлгийг дараахь хүчин зүйлсийг зохистой тооцож загварчилан тодорхойлно. Үүнд:
46.15.1 хүн амын тоо;
46.16.2 төвөөс алслагдсан байдал;
46.17.3 эдийн засгийн суурь, татварын идэвх санаачлага.
46.16. Тусгай зориулалтын шилжүүлгийг загварчлан тодорхойлох аргачлалыг Засгийн газар баталж мөрдүүлнэ.
46.17. Орон нутгийн хөгжлийн сангаас дараахь арга хэмжээг санхүүжүүлэхийг хориглоно. Үүнд:
46.17.1. Аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн Засаг даргын Тамгын газар, ИТХ, улс төрийн намууд, төрийн бус байгууллагуудын бичиг хэрэг, цахилгаан дулаан, харилцаа холбоо гэх мэт захиргааны бусад зардал;
46.17.2. Аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн Засаг даргын Тамгын газар, ИТХ, улс төрийн намууд, төрийн бус байгууллагуудын ажилтан, албан хаагчид, ИТХ-ын төлөөлөгчдийн цалин урамшуулал, томилолт, унааны зардал
46.17.3. Бүх төрлийн байр наадам, ойн арга хэмжээ, банкет, хүлээн авалт, дайллага, шашны болон бусад ёслол;
46.17.4. Шинж чанарын хувьд нийтийн эрх ашгийг хангахуйц бус, цөөн эсвэл нэг хүний ашиг сонирхолд үйлчлэхүйц бүх төрлийн үйл ажиллагаа;
46.17.5. Зээл олгох;
46.17.6. Орон нутгийн иргэдийн саналыг зохих журмын дагуу аваагүй, тэдний олонхийн саналыг аваагүй, орон нутгийн төсвийн төлөвлөгөөнд тусгагдаж батлагдаагүй зардал, арга хэмжээ.
46.18. Орон нутгийн хөгжлийн сангаас дараахь бараа, ажил үйлчилгээг худалдан авахыг хориглоно. Үүнд:
46.18.1. Аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн Засаг даргын Тамгын газар, ИТХ, улс төрийн намууд, төрийн бус байгууллагууд хэрэгцээ болон үйл ажиллагаанд ашиглах зориулалтаар автомашин, компьютер, хэвлэх төхөөрөмж, албан тасалгааны тавилга болон бусад эд хөрөнгө, тоног төхөөрөмж;
46.18.2. Аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн Засаг даргын Тамгын газар, ИТХ, улс төрийн намууд, төрийн бус байгууллагуудын хэрэгцээнд байшин барилга барих, худалдан авах;
46.18.3. Аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн Засаг даргын Тамгын газар, ИТХ, улс төрийн намууд, төрийн бус байгууллагуудын ажиллагсад болон ИТХ-ын төлөөлөгчдийн хэрэгцээнд орон сууц барих, худалдан авах;
46.18.4. Архи, пиво, дарс гм спиртийн найрууллага бүхий ундаа, бүх төрлийн тамхи болон мансууруулах бодис;
46.18.5. Дэлбэрэх тэсрэх бодис, буу зэвсэг;
46.18.6. Шинж чанарын хувьд нийтийн эрх ашгийг хангахуйц бус, цөөн эсвэл нэг хүний ашиг сонирхолд үйлчлэхүйц бүх төрлийн худалдан авах ажиллагаа;
46.18.7. Орон нутгийн иргэдийн саналыг зохих журмын дагуу аваагүй, тэдний олонхийн саналыг аваагүй, орон нутгийн төсвийн төлөвлөгөөнд тусгагдаж батлагдаагүй, худалдан авах ажиллагаанд нь иргэдийн оролцоо, хяналтыг хэрэгжүүлээгүй аливаа худалдан авах ажиллагаа.
46.19. Орон нутгийн хөгжлийн сангийн хөрөнгө, санхүүжилтээр бий болсон аливаа эд хөрөнгө, баялгийг тухайн орон нутгийн өмчинд бүртгэнэ.
46.20. Орон нутгийн төсвийн зарлагыг Санхүү, төсвийн асуудал эрхэлсэн төв байгууллагаас тогтоосон дээд хязгаараас давуулсан, орлогоо бодит бус байдлаар хэт өндөр төлөвлөсөн, татаас болон тусгай зориулалтын шилжүүлгийг оруулан тооцоход нийт төсөв нь алдагдалтай гарч буй болон бусад төв байгууллагаас баталсан стандартыг баримтлаагүй, иргэдийн оролцоог хангаагүй гэх мэт зохих шалгуур үзүүлэлтүүдийг хангаагүй тохиолдолд тухайн орон нутагт олгох татаас, тусгай зориулалтын шилжүүлгийг байдлыг засах хүртэлх хугацаанд саатуулахыг эрхийг Санхүү, төсвийн асуудал эрхэлсэн төв байгууллага, дээд шатны төсөв болон Төрийн сангийн холбогдох нэгж байгууллагууд эдэлнэ.
47 дугаар зүйл. Орон нутгийн төсөвт иргэд, олон нийтийн оролцоог хангах
47.1. Сум, дүүргийн төсөв хэлэлцэх, төлөвлөх, батлах, гүйцэтгэлийг хангах явцад дараахь зарчмыг баримтална. Үүнд:
47.1.1. Орон нутгийн хөгжлийн сангаас авч хэрэгжүүлэх хөрөнгө оруулалт, хөтөлбөр, төсөл, арга хэмжээний талаар баг, хороодод олон нийтийн нээлттэй санал асуулга явуулах;
47.1.2. Дээрх асуулгын дагуу орж ирсэн саналуудыг санал өгсөн иргэдийн тоог үндэслэн эрэмбэлэх;
47.1.3. Баг болон хороодын Иргэдийн нийтийн хурлаар эдгээр саналуудыг хэлэлцэн загварчилсан төсвийн дагуу тухайн баг хороонд оногдох хөрөнгийн хэмжээнд багтаан эхний нэн тэргүүний 6 (яагаад 10 биш гэж?!) саналыг сонгох;
47.1.4. Эдгээр саналуудыг сум, дүүргийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн өргөтгөсөн танилцуулах иргэд, мөн тогтоосон квотийн дагуу хуралдаанд таслах эрхтэйгээр оролцох иргэдийг баг, хороодын Иргэдийн нийтийн хурлаас санал хураан томилох;
47.1.5. Сум, дүүргийн иргэдийн төлөөлөгчдийн өргөтгөсөн хурлаар баг, хороодоос гаргасан нэн тэргүүний саналуудыг үндэслэн олонхийн саналыг авсан хөрөнгө оруулалт, хөтөлбөр, төсөл, арга хэмжээг орон нутгийн хөгжлийн сангаас санхүүжүүлэхээр төсвийн төлөвлөгөөнд тусгаж батлах;
47.1.6. Иргэдээс санал гаргаагүй аливаа төсөл арга хэмжээг орон нутгийн хөгжлийн сангаас санхүүжүүлэхийг хориглох;
47.2. Иргэдийн төлөөлөгчдийн өргөтгөсөн хурлын дэгийн тухай үлгэрчилсэн журмыг хууль зүйн асуудал хариуцсан төрийн төв байгууллага тогтооно.
47.3. Аймаг, нийслэлд улсын төсвийн болон орон нутгийн хөгжлийн сангийн эх үүсвэрээр санхүүжигдэх бараа, ажил, үйлчилгээг худалдан авах ажиллагаа хэрэгжүүлэх чиг үүрэг бүхий Сангийн яамны худалдан авах ажиллагааны нэгжийг Засаг даргын Тамгын газрын дэргэд байгуулна.
47.4. Сум, дүүргийн Засаг даргын Тамгын газар нь 20 сая төгрөг хүртэлх өртөгтэй худалдан авах ажиллагааг олон нийтийн оролцоотойгоор зохион байгуулж болно.
47.5. Олон нийтийн оролцоотой худалдан авах ажиллагааны журам, заавар, жишиг баримт бичгийг Санхүү, төсвийн асуудал эрхэлсэн төв байгууллага баталж мөрдүүлнэ.
47.6. Олон нийтийн оролцоотой худалдан авах ажиллагаанд тухайн орон нутгийн ард иргэдийн төлөөллийг оролцуулан сонгон шалгаруулалт явуулах бөгөөд тухайн төсөл арга хэмжээний хэрэгжилт, гүйцэтгэлд орон нутгийн ард иргэдийг өргөнөөр оролцуулах зарчим баримтална.
