ТӨСӨЛ
НИЙСЛЭЛИЙН АГААРЫН БОХИРДЛЫГ БУУРУУЛАХ ТУХАЙ
ХУУЛИЙН ТӨСЛИЙН ҮЗЭЛ БАРИМТЛАЛ
Нэг. Хуулийн төсөл боловсруулах үндэслэл, шаардлага
Дараахь хууль зүйн болон практик шаардлагыг харгалзан үзсэний үндсэн дээр нийслэлийн агаарын бохирдлыг бууруулах тухай хуулийн төслийг боловсруулах шаардлагатай байна.
Хууль зүйн шаардлага:
Монгол Улсын Үндсэн хууль, Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлал, Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлыг бууруулах талаархи төрийн бодлого, шийдвэрийг хэрэгжүүлэх зорилгоор Нийслэлийн агаарын бохирдлыг бууруулах тухай хуулийн төслийг боловсруулах дараахь хэрэгцээ, шаардлага тулгарч байна:
1. Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлд Монгол Улсын иргэн дараахь үндсэн эрх, эрх чөлөөг баталгаатай эдэлнэ гээд 16.2-т: “эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах, орчны бохирдол, байгалийн тэнцэл алдагдахаас хамгаалуулах эрхтэй” гэж заасан. 2010 оны 7 дугаар сард УИХ-аас шинэчлэн баталсан Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлалын 3.4.3.1-д: “Иргэдийн амьдрах, ажиллах орчны аюулгүй байдлыг хангах, гамшгийн эрсдэлийг бууруулах нь хүний аюулгүй байдлыг баталгаажуулах чухал үндэс болно”, 3.4.3.4-д: “Томоохон хот, суурин газарт агаар, ус, хөрсний бохирдлыг бууруулж, ариун цэврийн байгууламжийн бүтээмжийг нэмэгдүүлж, хог хаягдлын менежментийг боловсронгуй болгоно” гэж заасан нь энэхүү хуулийн төслийг боловсруулах нийтлэг үндэслэл болж байна.
2. УИХ-ын 2010 оны 6 дугаар сард баталсан “Шинэ бүтээн байгуулалт” дунд хугацааны зорилтот хөтөлбөрийн 4.1.5-д: “Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлыг бууруулах зорилтыг хангах үйл ажиллагааг хэрэгжүүлнэ”, “Түлш, эрчим хүчний салбарын талаар авах зарим арга хэмжээний тухай” УИХ-ын 2010 оны 12 дугаар сарын 9-ний 72 дугаар тогтоолын 1.9-д: “Улаанбаатар хотын гэр хорооллын цахилгаан түгээх сүлжээг бүрэн шинэчилж, өвлийн улиралд шөнийн цагаар ахуйн цахилгааны хэрэглээний үнэ, тарифыг “0” төгрөгт шилжүүлэх талаар бодлого боловсруулах”-аар тус тус заасан.
Практик шаардлага:
1. Манай улсын хүн амын 40 гаруй хувь буюу 1.2 сая хүн амьдран суудаг нийслэл Улаанбаатар хотын агаарын бохирдол жилээс жилд нэмэгдэж, Монгол хүний эрүүл мэнд, амь нас баталгаагүй байдалд ороод байна. Сүүлийн жилүүдэд төр засгаас агаарын бохирдлыг бууруулах талаар авч хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээ нь тодорхой үр дүнд хүрэлгүй, хүч тарамдаж байгаагаас түүхий нүүрсний хэрэглээ, гэр хорооллын тэлэлтийн хурдыг гүйцэхгүй агаарын бохирдол улам нэмэгдсээр байна.
2. Түүхий нүүрсний шаталтаас үүдэлтэй утаа тортог, бохирдлын хэмжээ ДЭМБ-ын зөвлөмж хэмжээ, Агаарын чанарын үндэсний стандартаас 10-20 дахин хэтэрч, хүйтний улиралд бүх өдрүүдэд агаар дахь тоосонцор, хүхэрлэг хий зэрэг хорт бодисын агууламж Агаарын чанарын стандартаас давж байна. Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлын өнөөгийн төвшин гамшгийн хэмжээнд хүрч, тоосонцорын хэмжээгээр дэлхийн хамгийн бохирдолтой хот болоод байна.
3. Улаанбаатар хотын хүүхдүүд хөдөөгийн хүүхдийг бодвол гуурсан хоолойн үрэвсэл өвчнөөр 5-15 дахин, багтраа өвчнөөр 5-8 дахин илүү өвчилж байна. Сүүлийн жилүүдэд амьсгалын замын эрхтний өвчлөл 1.2 дахин, цусны эргэлтийн тогтолцооны өвчлөл 1.7 дахин өсч, цочмог, архаг гуурсан хоолойн үрэвсэл, уушигны үрэвсэл, багтраа, харшил, ларингитийн өвчлөл эрс ихэсч түүнд хүүхэд, өндөр настан илүү ихээр өртөж байна. 2009 онд Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлын нөлөөгөөр учирсан хохирлын эрүүл мэндийн зардал 775 тэрбум төгрөг болсон гэж тооцоолсон нь ДНБ-ний 12.8%-тай тэнцэж байгаа болохыг Дэлхийн банкны судалгаагаар тогтоожээ.
4. Агаарын бохирдлын 60 гаруй хувийг гэр хорооллын 167 мянган айлын зуух, 1400 нам даралтын халаалтын зуух, 6 хувийг цахилгаан станц, 20 хувийг 137 мянган тээврийн хэрэгсэл, үлдсэн хувийг бусад эх үүсвэр эзэлж байна. Хотын хэмжээнд жилд 5.9 орчим сая тонн түүхий нүүрс, 240 мянган шоометр мод шатааж, агаарт олон сая тонн хорт бодис ялгаруулж байна. Үүнээс гэр хорооллын айл өрх утаа ихтэй хуучин зууханд түүхий нүүрс, мод болон бусад хямд төсөр хаягдал зүйлс түлж, иргэд түлшиндээ жилд нийт 83.2 тэрбум төгрөг зарцуулж байна.
5. Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлыг бууруулах асуудлыг төр засаг анхааралдаа авч УИХ, ЗГ-аас тогтоол шийдвэр гарган 2008-2010 онд бохирдлын эсрэг төсөл, арга хэмжээнд улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар 8.6 тэрбум төгрөг зарцуулж ирсэн ч үр дүнд хүрсэнгүй, агаарын бохирдол жилээс жилд нэмэгдсээр байгаа нь энэхүү хуулийн төслийг боловсруулах бодит шаардлага болж байна.
Хоёр. Хуулийн төслийн ерөнхий бүтэц, зохицуулах харилцаа, хамрах хүрээ
Хуулийн төслөөр Нийслэл Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлыг бууруулах, агаарыг хамгаалах үүднээс агаарын чанарыг сайжруулах бүсийг тогтоож, уг бүсийн дэглэм, эрх зүйн байдалтай холбогдсон харилцааг зохицуулна.
Хуулийн төсөлд дараахь асуудлыг тусгана:
1. Улаанбаатар хотын гэр хороололд агаарын чанарыг сайжруулах хязгаарлалтын бүсийг тогтоох,
2. Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлыг бууруулахад иргэдийн үүрэг, оролцоог нэмэгдүүлж, идэвх санаачилгыг дэмжиж урамшуулах,
3. Агаарын бохирдлыг бууруулахад чиглэсэн, стандартад нийцсэн тоног төхөөрөмж, зуух, халаагуурын импортод татварын хөнгөлөлт, чөлөөлөлт үзүүлэх,
4. Улаанбаатар хотод эрчим хүчний үйлдвэрлэлээс бусад хэрэгцээнд түүхий нүүрсний хэрэглээг хориглох,
5. Нийслэлийн агаарын бохирдлыг бууруулах талаарх төрийн зохицуулалт болон иргэн, аж ахуйн нэгж байгууллагын хүлээх үүргийг тодорхойлох,
6. Улаанбаатар хотын гэр хорооллын эрчим хүчний хангамж, цахилгаан дамжуулах, түгээх шугам сүлжээ, тоолуурыг сайжруулж өргөтгөх, найдвартай ажиллагааг хангах арга хэмжээ авах,
7. Хүйтний улиралд эрчим хүчний шөнийн хуваарилалтыг гэр хорооллын айл өрхийн халаалтад зориулах,
8. Агаарын бохирдлыг бууруулж, дулааны алдагдлыг багасгаж, цахилгаан эрчим хүчийг хэмнэж буй айл өрхөд шөнийн цахилгааны хэрэглээний үнийг 50 хувиар бууруулах урамшуулал үзүүлэх,
9. Гэр хорооллын айл өрхийн эрчим хүчний хэрэглээнд үнийн зохицуулалт хийж урамшуулал олгох, зөрүү татаасыг улсын төсөвт тусгаж холбогдох эрчим хүчний байгууллагад олгох,
10. Гэр хорооллын агаарын бохирдлын эх үүсвэрийн мэдээллийн сан байгуулах, агаарын бохирдлын төлөв байдлын тухай болон урьдчилсан мэдээг өдөр тутам нийтэд мэдээлэх тогтолцоог бүрдүүлэх,
11. Агаарын бохирдлыг бууруулах тухай хууль тогтоомжид заасан үүргээ биелүүлээгүй эсхүл хангалтгүй биелүүлсэн албан тушаалтанд албан тушаалын арга хэмжээ авах, хууль тогтоомж зөрчигчдөд хуулийн дагуу хариуцлага хүлээлгэх.
Гурав. Хуулийн төсөл батлагдсаны дараа үүсч болох нийгэм, эдийн засаг, хууль зүйн үр дагавар, тэдгээрийг шийдвэрлэх талаар авч хэрэгжүүлэх арга хэмжээний талаархи санал
Хуулийн төсөл батлагдсанаар нийгэм, эдийн засагт дараахь эерэг үр дагавар гарна гэж үзэж байна:
1. Нийслэлийн агаарын бохирдлыг бууруулах тухай хуулийн төсөл батлагдсанаар Монгол Улсын Үндсэн хуульд заасан Монгол Улсын иргэний эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах, орчны бохирдол, байгалийн тэнцэл алдагдахаас хамгаалуулах эрх хангагдана.
2. Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлалын холбогдох заалт хэрэгжих эрх зүйн баталгаа бүрдэнэ.
3. Агаарын бохирдлоос үүдэлтэй өвчлөл буурч, иргэдийн эрүүл мэнд хамгаалагдаж, эмчилгээ сувилгаа эрүүл мэндэд зарцуулагддаг хөрөнгө хэмнэгдэнэ.
4. Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлыг бууруулах шат дараатай арга хэмжээг авч хэрэгжүүлснээр 2011-2012 онд 50 хүртэл хувиар, 2012-2013 онд 80 хүртэл хувиар бууруулна. 2013-2014 онд Улаанбаатар хот агаарын бохирдолгүй хот болсон байна.
5. 2014 онд 5, 6 дугаар цахилгаан станцыг барьж байгуулан, ашиглалтад оруулсан байна.
Дөрөв. Төсөл нь Монгол Улсын бусад хуультай хэрхэн уялдах, цаашид нэмэлт, өөрчлөлт оруулах хуулийн талаархи санал
Энэхүү хуулийн төсөл нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлал, холбогдох бусад хууль тогтоомжид нийцсэн байна.
Хуулийн төсөлтэй холбогдуулан Агаарын тухай хууль, Нийслэлийн эрх зүйн байдлын тухай хууль, Засгийн газрын тусгай сангийн тухай хууль, бусад хууль тогтоомжид зохих нэмэлт өөрчлөлт орно.
ҮНДЭСНИЙ АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫН ЗӨВЛӨЛИЙН АЖЛЫН АЛБА
Төсөл
ТАНИЛЦУУЛГА
Хуулийн төслийн тухай
Монгол Улсын Үндсэн хуулийн 16 дугаар зүйлд Монгол Улсын иргэн дараахь үндсэн эрх, эрх чөлөөг баталгаатай эдэлнэ гээд 16.2-т: “эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах, орчны бохирдол, байгалийн тэнцэл алдагдахаас хамгаалуулах эрхтэй” гэж заасан байдаг. 2010 оны 7 дугаар сард УИХ-аас шинэчлэн баталсан Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлалд “Монгол хүний эрүүл, аюулгүй амьдрах таатай орчин, нөхцөлийг бүрдүүлэх, хүнсний аюулгүй байдлыг хангах, амьдрах орчин, орон байрны аюулгүй нөхцөлийг баталгаажуулах, гэмт хэрэг, халдлагын золиос болохоос хамгаалах нь хүний аюулгүй байдлыг хангах үндэс мөн” гэж тодорхойлоод 3.4.3.1-д: “Иргэдийн амьдрах, ажиллах орчны аюулгүй байдлыг хангах, гамшгийн эрсдэлийг бууруулах нь хүний аюулгүй байдлыг баталгаажуулах чухал үндэс болно”, 3.4.3.4-д: “Томоохон хот, суурин газарт агаар, ус, хөрсний бохирдлыг бууруулж, ариун цэврийн байгууламжийн бүтээмжийг нэмэгдүүлж, хог хаягдлын менежментийг боловсронгуй болгоно” гэж заасан.
Гэтэл манай улсын хүн амын 40 гаруй хувь буюу 1.2 сая хүн амьдран суудаг нийслэл Улаанбаатар хотын агаарын бохирдол жилээс жилд нэмэгдэн өвлийн улиралд гамшгийн хэмжээнд хүрч иргэдийн эрүүл мэндэд ноцтой хор уршиг учруулж байна. Сүүлийн жилүүдэд төр засгаас агаарын бохирдлыг бууруулах талаар авч хэрэгжүүлж байгаа арга хэмжээ нь тодорхой үр дүнд хүрэлгүй, хүч тарамдаж байгаагаас түүхий нүүрсний хэрэглээ, гэр хорооллын тэлэлтийн хурдыг гүйцэхгүй агаарын бохирдол улам нэмэгдсээр байна.
Хүйтний улиралд түүхий нүүрсний шаталтаас үүдэлтэй утаан манан буюу тоосонцор, хүхэрлэг хий зэрэг хорт бодисын агууламж Агаарын чанарын стандартаас 10-20 дахин хэтэрч байнга бохирдолтой байх боллоо. Агаар дахь хүхэрлэг хийн агууламж нь стандартаас давсан бохирдолтой өдрийн тоо 2000 онд 1% байсан бол 2007 онд 15%, 2009 онд 34% болж өсчээ. Дэлхийн банкны судалгаагаар 2008-2009 онд Улаанбаатар хотын төв хэсгийн агаар дахь тоосонцор /РМ10/-ын жилийн дундаж агууламж 300 мкг/м3 байгаа нь Агаарын чанарын стандартаас 6 дахин их юм. Гэр хорооллын агаар дахь тоосонцорын дундаж агууламж 300-900 мкг/м3 байгаа нь Агаарын чанарын стандартаас 7-18 дахин давсан үзүүлэлт юм.
Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлын одоогийн түвшин 1952 оны түүхэнд тэмдэглэгдсэн энэхүү Лондонгийн гамшгийн суурь хэмжээнд хүрч, тоосонцорын хэмжээгээр дэлхийн хамгийн бохирдолтой хот болоод байна.
Өнгөрсөн оны 7, 8-р сард ойн түймрийн улмаас Москва хотын агаарын бохирдол ердийн үеийнхээсээ 4-10 дахин ихэсч, тоосонцорын нэг удаагийн агууламж 1000 мкг/м3-д хүрч байсан ба үүнийг Оросын судлаачид 1 хүн өдөрт 3 хайрцаг тамхи татсантай тэнцэх хэмжээний хорт бодисоор амьсгалж байна гэж зүйрлэж байсан. Энэ хугацаанд агаарын бохирдол, хэт халууны улмаас нас баралт 2 дахин нэмэгдсэн байна. Гэтэл 2010 оны 12-р сарын 25-нд Улаанбаатар хотын агаар дахь тоосонцорын агууламж 1548 мкг/м3-д хүрснийг дээрх зүйрлэлтэй жишвэл 1 хүн өдөрт 4-5 хайрцаг тамхи татсантай тэнцэх хэмжээний хорт бодисоор амьсгалж байна. Үүнээс хүүхэд, эмэгтэйчүүд, өндөр настан хэрхэн хордож, ямар эрсдэлтэй нөхцөлд амьдарч байгаа нь тодорхой харагдаж байна.
Нийслэл хот далайн түвшнээс 600-700м өндөрт дөрвөн уулаар хүрээлүүлэн оршдог. Салхины чиглэлийн дээд хэсэгт байрлах цахилгаан станц, үйлдвэр, гэр хорооллын айл өрхийн галлагаанаас гарах утаа хотын төвд тогтож олон сар, жилээр хуримтлагдсаар элдэв өвчлөлийн нян, хорт бодисыг агуулсан тодорхой нэгэн атмосферийн давхрага болж хувираад байна. Агаарын бохирдлын 60 гаруй хувийг гэр хорооллын 167 мянган айл өрхийн зуух, 1400 нам даралтын халаалтын зуух, 6 хувийг цахилгаан станц, 20 хувийг 137 мянган тээврийн хэрэгсэл, 14 хувийг бусад эх үүсвэр гаргаж байна. Хотын хэмжээнд жилд 5.9 орчим сая тонн түүхий нүүрс, 240 мянган шоометр мод шатааж, агаарт 180 мянган тонн тоос тортог, 70 гаруй мянган тонн хүхэрлэг хий, 14 сая тонн нүүрсхүчлийн хий зэрэг хорт бодис ялгаруулдгийг судалж тогтоожээ. Үүнээс гэр хорооллын айл өрх утаа ихтэй хуучин зууханд түүхий нүүрс, мод болон бусад хямд төсөр хаягдал зүйлс түлж, иргэд түлшиндээ жилд нийт 83.2 тэрбум төгрөг зарцуулж байна.
Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлын улмаас нийслэлийн хүүхдүүд хамгийн ихээр өвчилдөг гуурсан хоолойн үрэвсэл өвчнийг хөдөө орон нутгийн хүүхдийн өвчлөлтэй харьцуулбал 5-15 дахин, багтраа өвчнөөр 5-8 дахин илүү өвчилж байна. Агаарын бохирдлын улмаас нийслэлийн хүн амын амьсгалын замын эрхтэний өвчлөл 2000 онд 10 000 мянган хүн амд 699 байсан бол 2009 онд 864 болж 1.2 дахин өссөн, мөн цусны эргэлтийн тогтолцооны өвчлөл 2000 онд 397 байсан бол 2009 онд 683 болж 1.7 дахин өссөн. Мөн цочмог болон архаг гуурсан хоолойн үрэвсэл, уушигны үрэвсэл, багтраа, харшил, ларингитийн өвчлөл эрс ихэсч түүнд хүүхэд, өндөр настан, архаг хууч өвчтэй хүмүүс илүү ихээр өртөж байна.
2009 онд Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлын нөлөөгөөр учирсан хохирлын эрүүл мэндийн зардалд 775 тэрбум төгрөг гарсан гэж тооцоолсон нь Монгол Улсын ДНБ-ний 12.8%, Улаанбаатар хотын ДНБ-ний 27.2%-тай тэнцэж байгаа болохыг Дэлхийн банкны судалгаагаар[1] тогтоожээ.
Ийнхүү Улаанбаатар хотын агаарын бохирдол гамшгийн хэмжээнд хүрч хүн амын эрүүл мэнд, удмын санд аюул занал учруулах боллоо. Энэ бүх байдалд үнэлэлт дүгнэлт өгч Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн тэргүүн, Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж гамшгийн хэмжээнд хүрсэн Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлыг бууруулахад чиглэсэн хойшлуулашгүй арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэхтэй холбогдсон харилцааг зохицуулах “Нийслэлийн агаарын бохирдлыг бууруулах тухай” хуулийн төслийг санаачилж байна. Энэ хуулийн төсөлд нийслэлийн агаарын бохирдлыг бууруулах үйл ажиллагааны үндсэн зарчим, агаарын бохирдлыг бууруулах талаар Улсын Их Хурал, Засгийн газар, нийслэлийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын хэрэгжүүлэх бүрэн эрх, байгууллага, аж ахуйн нэгж, оршин суугчдын хүлээх үүргийг тодорхой болгож, шат шатандаа санаачилгатай, хуулийн хүрээнд ажиллаж байх харилцааг зохицуулахаар тусгасан. Мөн нийслэлийн агаарын чанарыг сайжруулах хязгаарлалтын бүсийг тогтоох, түүний хүрээ хязгаарт хориглох үйл ажиллагаа, хууль тогтоомжийг зөрчигчдөд хүлээлгэх хариуцлагыг тусгасан. Хязгаарлалтын бүсийн нутаг дэвсгэрийг НИТХ-аас тогтоож, энэ бүсэд амьдарч байгаа айл өрхийн цахилгаан эрчим хүчний хангамж, цахилгаан дамжуулах, түгээх шугам сүлжээг сайжруулж даац, хүчин чадлыг нь нэмэгдүүлэх, агаарын бохирдлыг бууруулахад чиглэсэн бусад хойшлуулашгүй арга хэмжээг төрөөс авч хэрэгжүүлэхээр заасан.
Хуулийн төсөлд дараахь асуудлыг тусгасан болно:
12. Улаанбаатар хотын гэр хорооллын эрчим хүчний хангамж, цахилгаан дамжуулах, түгээх шугам сүлжээ, тоолуурыг сайжруулж өргөтгөх, найдвартай ажиллагааг хангах арга хэмжээ авах,
13. Нийслэлийн гэр хороололд агаарын чанарыг сайжруулах хязгаарлалтын бүсийг тогтоох,
14. Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлыг бууруулахад иргэдийн үүрэг, оролцоог нэмэгдүүлж, идэвх санаачилгыг дэмжиж урамшуулах, агаарын бохирдлыг бууруулахад чиглэсэн, стандартад нийцсэн тоног төхөөрөмж, зуух, халаагуурын импортод татварын хөнгөлөлт, чөлөөлөлт үзүүлэх,
15. Улаанбаатар хотод цахилгаан станцад ашиглахаас бусад зориулалтаар түүхий нүүрсний хэрэглээг хориглох,
16. Хүйтний улиралд эрчим хүчний шөнийн хуваарилалтыг гэр хорооллын айл өрхийн халаалтад зориулах,
17. Агаарын бохирдлыг бууруулж, дулааны алдагдлыг багасгаж, цахилгаан эрчим хүчийг хэмнэж буй айл өрхөд шөнийн цахилгааны хэрэглээнд үнийн урамшуулал үзүүлэх, үүнд чиглэсэн аливаа хэрэглээ, үйлчилгээ, үйлдвэрлэлийг дэмжих,
18. Гэр хорооллын айл өрхийн эрчим хүчний хэрэглээний үнийн зохицуулалт хийх, хөнгөлөлтийн зөрүү болох татаасыг улсын төсөвт тусгаж, холбогдох эрчим хүчний байгууллагад олгох,
19. Гэр хорооллын агаарын бохирдлын эх үүсвэрийн мэдээллийн сан байгуулах, агаарын бохирдлын төлөв байдлын тухай болон урьдчилсан мэдээг өдөр тутам нийтэд мэдээлэх тогтолцоог бүрдүүлэх,
20. Агаарын бохирдлыг бууруулах тухай хууль тогтоомжид заасан үүргээ биелүүлээгүй албан тушаалтанд албан тушаалын арга хэмжээ авах, хууль тогтоомж зөрчигчдөд Агаарын тухай хуулийн дагуу хариуцлага хүлээлгэх.
Энэхүү хуулийн төсөл нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, Үндэсний аюулгүй байдлын үзэл баримтлал, холбогдох бусад хууль тогтоомжид нийцсэн байна.
Хуулийн төсөлтэй холбогдуулан Агаарын тухай хууль, Нийслэлийн эрх зүйн байдлын тухай хууль, Засгийн газрын тусгай сангийн тухай хууль, бусад хууль тогтоомжид зохих нэмэлт өөрчлөлт орно.
Улаанбаатар хотын гэр хорооллын цахилгаан дамжуулах, түгээх сүлжээг сайжруулах, айл өрхийн цахилгааны үнийг хөнгөлөх, хагас коксон түлшээр хангах багц арга хэмжээнд 2011 онд улсын төсвөөс нийт 187.8 тэрбум төгрөг гарах зардлын урьдчилсан тооцоо гарч байна. Үүнд: 2011 оны 10-р сарын 1-ний өдрөөс 12-р сарын 31-ний өдөр хүртэл 3 сарын хугацаанд 15000 өрхийн цахилгааны шөнийн хэрэглээний үнийг оройн 18 цагаас өглөөний 09 цаг хүртэл 40 төгрөгөөс 2 дахин хөнгөлсөн зөрүүг тооцвол дунджаар 4.3 тэрбум төгрөг; 2011 онд цахилгаан түгээх сүлжээг шинэчлэх, шаардлагатай газар шинээр барих ажилд 92 тэрбум төгрөг; цахилгаан дамжуулах сүлжээг шинэчлэх, шаардлагатай газар шинээр барих ажилд 76 тэрбум төгрөг; ДЦС-2 ТӨХК-ийг түшиглэн жилд 210 мянган тн хагас коксон түлш үйлдвэрлэх хүчин чадалтай үйлдвэр байгуулахад 2011 онд улсын төсвөөс 9.5 тэрбум төгрөг зарцуулах; айл өрхөд хагас коксон түлшийг хөнгөлөлттэй үнээр худалдаалах үнийн зөрүү 6 тэрбум төгрөг шаардлагатай байна.
ҮНДЭСНИЙ АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫН ЗӨВЛӨЛИЙН АЖЛЫН АЛБА
