Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж ээлжит ажил хэрэгч өглөөний цайндаа шүүгч, хуульчид болон энэ салбарын эрдэмтэд судлаачдыг урилаа.
Ерөнхийлөгч, хүний эрх эрх чөлөөг дээдэлсэн, хараат бус, чадварлаг шүүхтэй байх асуудалд гол анхаарлаа хандуулж байгаа бөгөөд, энэ хүрээнд шүүхийн тухай багц хуулиудад нэмэлт өөрчлөлт оруулахаар ажиллаж байгаа билээ.
Уулзалтын эхэнд, Ерөнхийлөгчийн хуулийн бодлогын зөвлөх Г.Ганзориг Шүүхийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн талаар товч танилцуулга хийлээ. Шүүхийн шинэтгэлийг эхлүүлэх төдийгүй, Монгол Улсад ардчиллыг бүрэн утгаар нь хөгжүүлэхийн тулд энэ хуулийг өөрчлөх шаардлага байгаа гэдгийг тэрээр танилцуулгынхаа эхэнд онцолсон юм. Шүүх байгууллагын хариуцлагын тогтолцоог төгөлдөржүүлэх, шүүгчийн эдийн засгийн болон хувийн хараат бус байдлыг хангах, шүүх эрх мэдлийн байгууллагын бүтэц тогтолцоог Үндсэн хуулинд нийцүүлэх зорилгын хүрээнд 14 зүйл бүхий төсөл боловсруулжээ.
Тухайлбал, шүүгч хараат бусаар ажиллах нэг нөхцөл болгож Шүүхийн Ерөнхий Зөвлөлийн даргын албан тушаалыг Ерөнхий шүүгчээс салгах, Сахилгын хороог Ёсзүйн хороо болгож өөрчлөх, “мэргэжлийн удирдлагаар хангах” нэрээр удирдамж зөвлөгөө өгдөг байдлыг зогсоох, шүүгчийг сонгон шалгаруулах тогтолцоог боловсронгүй болгох гэхчилэн тодорхой заалтууд туссан байгаа. Захиргааны давж заалдах шатны шүүхийг шинээр байгуулах, шүүхийн төсвийг нэмэгдүүлэх, шүүгчдийн цалинг нэмж, орон сууцны баталгааг төрөөс хангах заалтуудыг ч мөн энэ хуулийн төсөлд оруулсан болохыг танилцууллаа.
Шүүгчид, хуульчид , Ерөнхийлөгчийн санаачилж байгаа нэмэлт өөрчлөлтийг дэмжиж байгаагаа илэрхийлээд, шүүхийн шинэтгэлийн асуудлаар тодорхой саналуудыг хэлж байлаа. Шүүгчдийн боловсролыг байнга дээшлүүлж, сургалтанд хамруулдаг байх, өндөр шалгуураар шүүгчидийг ажиллуулдаг болох, төрийн албан хаагчдад хариуцлага тооцоход заавал шүүхийн шийдвэр хүлээж суулгүй, ёсзүйн хариуцлага тооцдог байх гэхчилэн тодорхой асуудлуудаар ажил хэрэгч саналууд гарлаа. Гавъяат хуульч Б.Чимид, шүүхийн шинэтгэлийн асуудлаар бүрэн хэмжээний хөтөлбөр хэрэгжүүлэх хэрэгтэй гэдэг саналтай байгаагаа илэрхийлсэн бол, Улсын Ерөнхий Прокурор М.Алтанхуяг шүүх засаглалын өөрийнх нь хараат бус байдлыг хангах талаар, академич С.Нарангэрэл шүүгчдийн мэдлэг боловсролыг дээшлүүлэх талаар саналаа хэлсэн юм.
Хуульчид болон шүүгчдийн саналыг сонссоны дараа Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж үг хэллээ.
“Өнөөдөр шүүхийн шинэчлэлийг өргөн хүрээтэй хийх зайлшгүй шаардлагатай болсныг нөхцөл байдал, иргэдээс, болон шүүх хуулийн байгууллагаас ирж байгаа хүсэлт саналууд харуулж байна. Бидэнд шүүхийн шинэчлэлийг хэрхэн хийж болох талаар урьд өмнө гарсан судалгаа, төслийн ажлууд цаасан дээр хангалттай байгаа. 20 жил ярьсан энэ сэдвийг одоо ажил хэрэг болгохын тулд Та бүхний санал туйлын чухал юм. Өнөөдрийн танилцуулсан хуулийн төсөл бол зөвхөн нэг ажил. Цаашдаа хуулийг санаандгүй байдлаар гэнэт баталдаг, тэр нь сайн муу янз бүрийн үр дагавар харуулдаг байдлыг зогсоох хэрэгтэй гэж бодож байна. Ингэхгүйн тулд бид санаачлах хуулийн төсөл бүр дээр иргэний хэлэлцүүлэг явуулдаг болж байгаа. Би дараагийн уулзалтанд цагдаа, мөрдөн байцаах, прокурорын байгууллагын төлөөллийг оролцуулах бодолтой байна. Бид хамгийн гол нь зөвшилд хүрэх хэрэгтэй юм. Бүгдээрээ хэлэлцэж байгаад шийдвэрээ гаргая. Харин шүүгчид Та бүхэн минь идэвхтэй оролцоорой” гэлээ.
Хуулийн байгууллагууд дунд урьд өмнө яригдаж байгаагүй гэрэл гэгээтэй зүйлс хөндөгдөж байгаад талархаж байгаагаа уулзалтын төгсгөлд хуульчид илэрхийлсэн юм.
