А.Ганбаатар: Сэтгүүлч Ерөнхийлөгч сэтгүүлчээ дэмжин ажиллаж байгаагийн нэг тод жишээ энэ юм
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газраас санаачлан Монголын хэвлэл мэдээллийн байгууллагуудын сэтгүүлчдийг АНУ-д нэг сарын хугацаагаар англи хэлний мэдлэг, сэтгүүлчийн мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад хамруулах ажлыг эхлүүлж нийт гурван багийг амжилттай суралцуулаад ирсэн. Энэ үйл ажиллагааны талаар хэвлэл мэдээллийн байгууллага сэтгүүлчдэд мэдээлэл олгох зорилгоор Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Олон нийтийн харилцаа, нийтлэг бодлогын зөвлөх А.Ганбаатартай ярилцлаа.
-Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржийн санаачилгаар манай хэвлэл мэдээллийн сэтгүүлчид АНУ-д сургалтад хамрагдах болсон.Энэ ажил юунаас эхэлсэн нь сонин байх болов уу?
-Монгол Улсын Ерөнхийлөгч 2009 онд сонгогдсоныхоо дараагаар гадаадад айлчлал хийхдээ уламжлал ёсоор сэтгүүлчдийг авч яван мэдээлэл бэлтгэдэг байсан. Албан ёсны айлчлалын хажуугаар Ерөнхийлөгч сэтгүүлчидтэй чөлөөт уулзалтуудыг их хийдэг.Мөн Ерөнхийлөгч нэлээд олон газар англи хэл дээр илтгэл болон лекц тавьж байсан нь сэтгүүлчдийн шууд мэдээлэл авах сонирхлыг их нэмэгдүүлсэн байх.Энэ үеэр сэтгүүлчдийн олон улсын хэл болох англи хэлний түвшин нь харилцан адилгүй байснаас үүдэн сэтгүүлчид өөрсдөө Ерөнхийлөгчид хүсэлт тавьж эхэлсэн юм.Сэтгүүлчдийн хэлний мэдлэгээ дээшлүүлэх хүсэлт хоёр гурван айлчлал дамжин яригдаж Ерөнхийлөгч ч үүнд их анхаарч эхэлсэн. Сэтгүүлчид хүмүүсийн тавьж байгаа илтгэлийн агууламж, нугачаа, хэлэх гэсэн санаа, тухайн орчны мэдрэмж гээд олон зүйлийг мэдэхийг хүсч байна гэдгээ илэрхийлж хэл суръя, мөн бидний мэргэжлийн ур чадвар олон улсын жишгээс хэр байдаг бол гэсэн санал санаанууд тавигдаж эхэлсэн. Сэтгүүлчид ч энэ саналаа их зөв илэрхийлсэн гэж би боддог.
-Тиймээ, хэлний бэрхшээлээс зарим мэдээллээс хоцрох тохиолдол их байдаг шүү...
-Мэдээж хэлний мэдлэг сайтай хүн тухайн орчны байдлаас шууд мэдээллээ илгээж байхад, зарим нь орчуулагчаар дамжуулан авч, зарим нэг нь албаны хүнээс гадаад харилцааны болон зөвлөхүүдээр дамжуулан мэдээлэл авч ажилладаг. Тэгээд хэлний мэдлэг сайтай бол илүү өргөн хүрээг хамарч мэдээ мэдээлэл бэлтгэх боломжтой байна гэж үзсэн л дээ. Тэгээд Ерөнхийлөгч бидэнд үүрэг өгсөн. Сэтгүүлчдийн энэ санал санаачилгыг ажил хэрэг болгох нь зөв.Сэтгүүлчдийн хэлний мэдлэг өргөн байснаар гадаад орчны зөв мэдээлэл бидэнд хүрч мөн бидний талаар ч олон улсад мэдээллээ солилцох том алхам болно гэж хэлсэн.Би сэтгүүлч хүн, чи ч сэтгүүлч хүн энэ ажлыг чамд даалгаж байна гэсэн үүргийг хүлээж авсан.
-Сэтгүүлчдэд зориулсан сургалтаа АНУ-д хэрэгжүүлэх болсон талаараа тодруулаач?
-Мэдээж дотооддоо зохион байгуулах боломж бий. Гэхдээ бид анхнаасаа Ерөнхийлөгчийн даалгавраар хэрэгжүүлж байгаа ажлаа яагаад сэтгүүлчдээ гадагшаа сургаж болохгүй гэж нэг ёсондоо том харсан. Энэ ажил ЕТГ-ын хүрээнд яригдаж АНУ-ын “Америкийн Зөвлөл” олон улсын боловсролын (American Councils for International Education) байгууллагыг судлан олж энэ байгууллагатай хамтрахаар шийдсэн.
-АНУ-ын “Америкийн Зөвлөл” олон улсын боловсролын (American Councils for International Education) байгууллагын талаар тодруулна уу. Өмнөх мэдээллээс харахад манай орон гишүүн нь болсон гэж байсан?
-Уг сургалтыг Олон улсын боловсролын Америкийн консул (American Councils for international education) зохион байгуулдаг. Тус консул дэлхийн 62 улстай хамтран үйл ажиллагаа явуулдаг.Иргэдийн боловсролыг сайжруулах, туршлага солилцох тал дээр түлхүү анхаарч ажилладаг.АНУ-ын боловсон хүчнийг гадагш явуулж ажиллуулах, гадаад орны боловсон хүчнийг АНУ-д аваачиж сургадгаараа онцлог. Олон улсын боловсролын Америкийн консул нь Америкийн 1000 гаруй их, дээд сургууль, гадаадын зуу, зуун их, дээд сургууль, Засгийн газар, Үйлдвэрчний эвлэл, ашгийн бус байгууллагатай хамтран ажилладаг. Бүх үйл ажиллагаа нь боловсрол, судалгаа, англи хэлний сургалтын хөтөлбөрт чиглэдэг байгууллага юм. Мөн тус консулд 2010-2011 оны хооронд гадаадын орнуудаас суралцах хүсэлтэй 54901 хүн санал ирүүлснээс ердөө 3677 хүнийг хүлээн авч сургалтад хамруулсан тоо байдаг. Өөрөөр хэлбэл авч суралцуулж буй хүмүүсийн шалгуур нь их өндөр гэсэн үг. АНУ-ын иргэдээсээ ч тус консулын шугамаар гадаад орнуудад 2886 хүн явж суралцуулсан гэсэн мэдээллийг бидэнд өгсөн. Энэ байгууллагын давуу тал нь тодорхой хувийн төрийн оролцоотой ТББ юм. Энэ утгаараа ч Ерөнхийлөгчид их таалагдсан.Төрийн том чиг үүргийг ТББ нь хийж болдгийн жишээ энэ байгууллага.Ерөнхийлөгчийн хэлдэг төр данхар том байхаар зарим ажлыг ТББ хийж баймааж их иргэнлэг болдог гэдэг нь үүнтэй ч их нийцсэн.Яах аргагүй тус байгууллага нь санал тавьсны дагуу судалж, манай орон 2013 онд гишүүн нь болж орсон.
-Тус байгууллагын гишүүн орон болсны давуу тал юу вэ?
-Ер нь бол Азиас анх удаа сэтгүүлчдээ сургая гэсэн хүсэлтийг манай орон тавьсан. Их сайн хүлээж авсан.Тус консул нь хэлний сургалтанд тулгуурлан хүссэн сургалтууд явуулдаг учир сэтгүүл зүйн лекц, сургалт, дадлага явуулах бүрэн боломжтой гэдгээ бидэнд илэрхийлсэн. Үүнийг албан ёсны баталгаатай болгох үүднээс Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга П.Цагаан тус Америкийн консул (American Councils for international education) -ын Ерөнхийлөгчийг Монголд урьсан. Бид зөвхөн сэтгүүлчдээ сургаад зогсохгүй энэ байгууллагын шаардлагад нийцсэн ямар ч сургалтанд хамтарч ажиллах боломж нээгдсэн.Мөн хэлний мэдлэг өндөртэй сэтгүүлчдээ зориулан өөр сургалтанд ч хамруулж болох талаар ярилцсан.
-Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга П.Цагаан Америкийн консул (American Councils for international education)-ын Ерөнхийлөгчийг Монголд урих үеэрээ сэтгүүлчдэд нэлээд мэдээлэл түгээсэн.Мөн энэ ажил нь 2013 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуультай холбоотой гэсэн харыг дарж чадсан болов уу?
-Бид энэ хөтөлбөрөө хэрэгжүүлэхээр Монголын талаас ЕТГ-ын Олон нийттэй харилцах, мэдээлэл боловсруулах албаны дарга Ё.Батбаяр очиж уулзан хамтын ажиллагаа эхэлсэн түүхтэй. Эхний ээлж 14 хүний бүрэлдэхүүнтэй нэг сарын хугацаатайгаар суралцаад ирсний дараагаар АНУ-ын “Америкийн Зөвлөл” олон улсын боловсролын байгууллагын ерөнхийлөгч Дэн Дэвидсон тэргүүтэй төлөөлөгчид Монголд ирсэн. Олон улсын боловсролын Америкийн консулын ерөнхийлөгч Дэн Дэвидсон, өөрийн багийн төлөөлөгчид болох дэд ерөнхийлөгч Дэвид Паттон, Стратеги, хөгжлийн газрын дарга М.Пэрэл, тус газрын менежер А.Гидаетов нар Монгол Улсын Ерөнхийлөгчид бараалхаж, Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын газрын дарга П.Цагаантай уулзаж, сэтгүүлчдэд байгууллагынхаа талаар мэдээлэл хийгээд энэ хөтөлбөрөө урт удаан байх талаар танилцуулсан. Тэр үед сонгуультай холбоотой хар сэтгүүлчдийн дунд байсан.Энэ бол сонгуульд зориулсан ажил биш цаашид үргэлжлээд явна гэдгийг сэтгүүлчид ойлгож авсан л даа.
-Та бүхний суралцуулахаар илгээсэн сэтгүүлчдийн үр дүн болон цаашдын зорилгын талаар та юу гэж дүгнэж байна вэ?
-Манай гурван ээлжийн явсан сэтгүүлчид аяны богц дүүрэн, атга дүүрэн шар тостой ирж байгаад бид баяртай байгаа. Эхний ээлжийн сургалтад хамрагдсан сэтгүүлчид АНУ-ын Ерөнхийлөгч Б.Обамагийн тангараг өргөх ёслолд оролцон мэдээ, сурвалжлага бэлтгэсэн бол хоёр дахь ээлжийн сургалтад хамрагдсан сэтгүүлчдээс Тарбозавр Батаар үлэг гүрвэлийн олдворыг Монголд шилжүүлэх арга хэмжээнд оролцон сурвалжилсан юм.
Харин гурав дахь ээлжийн сэтгүүлчид тус орны нэлээд олон хэвлэл мэдээллийн байгууллагаар зочилсноос гадна цаг үеийн мэдээллүүдийг тогтмол илгээж байсан гээд тус тусын онцлогтой.Гурав дахь ээлжийн сэтгүүлчдийн төгсгөлд Америкийн цагаан ордны гадаа Сирийн дайны эсэргүүцлийн жагсаалыг хүртэл сурвалжилж амжсан.Манай сэтгүүлчид Америкийн улстөрчид, академичид, сэтгүүлчдийн төлөөлөлтэй уулзаж сэтгүүлчдэд зориулсан мэргэжлийн боловсролын төвд зочилж мэргэжлийн талаараа өөр хаана ч суралцаж байгаагүй хөтөлбөртөө хамрагдаж чадсан гэдэгт итгэлтэй байна.Америк дахь консул нь АНУ-ын Вашингтон хотод байрлах олон улсын ашгийн бус байгууллага бөгөөд дэлхийн 25 улсад салбар нь байдаг.“Мэдлэг боловсролтой, өрсөлдөх чадвартай боловсон хүчнийг дэлхий дахинд бэлтгэх” уриатай ажилладаг газар юм.Тийм учраас бид сэтгүүлчдээ цаашид үргэлжлүүлэн тэднийхээ саналыг авч суралцуулахаас гадна, явсан сэтгүүлчид өөрсдийн бүлэг, багийг бүрдүүлж гаднаас ч алдартай хүмүүсийг урьж авчран сургалт, лекц зохион байгуулах ажлыг хийх зорилго байгаа.Гол нь сэтгүүлчдээ боловсруулах зорилготой.Хэлний мэдлэг өндөртэй сэтгүүлчээ сэтгүүл зүйн боловсролоо нэмэгдүүлэх, бүр том хэвлэл мэдээллийн байгууллагад дадлага хийлгэх, эсхүл мэргэжлийн болон хэлний хувьд гүнзгийрэх сонирхолтой гэх мэтээр ангилж сургаж болно гэсэн зорилго байгаа.
-Энэ хөтөлбөр цааш үргэлжлэх үү. Суралцахаар явах ямар шаардлага тавих, цаашид юу анхаарах хэрэгтэй вэ?
-Энэ сургалт цааш үргэлжилнэ. Дараагийн ээлжийг арваннэгдүгээр сард явуулах зорилготой байна.Байгууллага дотроо нээлттэй зарчмаар сэтгүүлчээ сонгон ирүүлэх, тухайн сэтгүүлч нь байгууллагадаа тодорхой хугацаагаар ажилласан, шаардлагыг тавина.Мөн хэлний мэдлэгийн түвшний шалгалт авна.Тодорхой хэлний мэдлэгтэй сэтгүүлчдэд нээлттэй хөтөлбөр юм.Мөн эцэст нь хэлэхэд сэтгүүлч Ерөнхийлөгч сэтгүүлчээ дэмжин ажиллаж байгаагийн нэг тод жишээ энэ юм.
П.ЭНХЖАРГАЛ
А.Ганбаатар: Сэтгүүлч Ерөнхийлөгч сэтгүүлчээ дэмжин ажиллаж байгаагийн нэг тод жишээ энэ юм
