“Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн оролцоотой хөгжлийн асуудлаарх олон улсын болон бүс нутгийн хамтын ажиллагаа түншлэл” сэдэвт НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн өндөр түвшний уулзалтын дугуй ширээний хэлэлцүүлэгт үг хэлэх завшаан тохиосонд баяртай байна. Өндөр түвшний уулзалтаар энэ сэдвийг хэлэлцэн, хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүсийн хөгжлийн зорилтуудаар санал бодлоо нэгтгэх, яаралтай арга хэмжээ авахад энэхүү түүхэн үйл явдлыг зохион байгуулсанд НҮБ түүний дотор Ерөнхий Ассамблейд талархлаа илэрхийлье. Хөгжлийн бэрхшээлийг бүх нийтийг хамарсан хөгжлийн асуудал гэж үздэг болж байна. Манай дэлхийн хамгийн олон хүнийг хамардаг цөөнх, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн эрх ашиг, хөгжлийн олонхи асуудлыг хэлэлцэхэд орхигддог. Ийм учир өнөөдрийн өндөр түвшний уулзалт Мянганы хөгжлийн зорилтуудын хэрэгжилтийг дүгнэж, 2015 оноос хойших хөгжлийн зорилтуудыг хэлэлцэж байгаа энэ үед чухамхүү үлэмж ач холбогдолтой цаг үеэ олсон үйл явдал болж байна.
Энэхүү уулзалтаас хөгжлийн асуудлаар олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдөхүйц хөгжлийн зорилтуудыг хэрэгжилтийг эрчимжүүлэхэд найдвартай баримжаа болохуйц оновчтой, ажил хэрэгч баримт бичиг гаргана гэж итгэж байна. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг хөгжлийн олон талт үйл ажиллагаанд хамруулан оролцуулж олон улсын хамтын ажиллагааг бүх түвшинд идэвхжүүлэхийн тулд хүчин чармайлтаа нэмэгдүүлэхээр өнөөдөр та бид энд хуран цуглаад байна. Монгол Улс хүний эрхийн төдийгүй хөгжлийн баримт бичиг, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн асуудлаарх дэлхийн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд чухал түлхэц болох учир хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн тухай конвенци түүний протоколыг соёрхон батлахын төлөө байдаг билээ. Засгийн газар хоорондын үйл явц, үйл ажиллагааны механизм ялангуяа тогтвортой хөгжлийн зорилтуудын нээлттэй ажлын хэсгийг Монгол Улс дэмждэг. Энэхүү үйл явц хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд нээлттэй, тэднийг хамран оролцуулсан байх нь чухал юм. 2015 оноос хойш энэхүү хөтөлбөрийн хүрээнд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг бүрэн хамарна гэж бид итгэж байна.
Ноён дарга аа,
Монгол Улсын нийт хүн амын бараг гурван хувийг хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд эзэлдэг. Тэдний тэн хагас нь хүнд хэцүү цаг агаартай хөдөө орон нутагт оршин суудаг юм. Зарим тохиолдолд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд болон тэдний гэр бүлийнхэн нийгмээс гадуурхагдан, ядуу зүдүү амьдарч, сурч бболовсрох, ажил хөдөлмөр эрхлэх боломжоор хязгаарлагддаг. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн эрх ашгийг хамгаалахын тулд хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг хамгаалах, хөгжүүлэх, “Хүн амын хөгжлийн цогц бодлого”-ыг үндэсний хөтөлбөрийн хэмжээнд тэдний идэвхтэй оролцоотойгоор боловсруулж, бүрэн хэрэгжилтийг хөхиүлэн дэмжих, хяналт тавих байгууллага бий боллоо. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн асуудлаар тэдний дуу хоолой, эрх ашгийг илэрхийлдэг эрх зүйн 60 гаруй, үндэсний хэмжээний 50 гаруй тогтоол байдаг. Хөгжил дэвшил, засаглал, хүний эрхийн асуудал өнөөдөр нягт уялдаатай болсон бөгөөд улс төрийн оролцоо бол ардчиллын үндэс билээ. Манай оронд явагдсан Ерөнхийлөгчийн сүүлийн сонгуулиар хараагүй иргэд анх удаа оролцож, саналаа өгөх боломжоор хангагдсан. Манай улс тэдэнд ээлтэй үндэсний нийгмийг бий болгох, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд хөгжлийн үр шимийг хүртдэг төдийгүй түүнийг бүтээгч, туурвидаг байх орчин нөхцөлийг бүрдүүлэхийг зорьж байна. Манай улс асар өргөн уудам нутаг дэвсгэртэй харьцуулахад цөөн хүн амтай. Түүхийнхээ туршид Монгол Улс хүний амь, амьдралыг эрхэмлэн дээдэлдэг бөгөөд өндөр настан, залуус, эмэгтэйчүүд, ядуус, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг энэрч хайрлах бодлого баримталдаг.
Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдээс дэлхийн паралимпын наадмаас алтан медаль хүртэж нутагт нэгтнүүдээ баярлуулсан иргэдэд талархал илэрхийлж, баяр хүргэе. Улс орноо хөгжүүлэхэд бүх талаар өдөр тутам идэвхтэй хувь нэмрээ оруулж байгаа хөгжлийн бэрхшээлтэй олон мянган иргэдээрээ бахархаж байна. Эрх тэгш, тогтвортой хөгжил бол хөгжлийн бэрхшээлтэй болон бусад бүх хүнийг аливаад тэгш оролцуулсан байх учиртай. Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн асуудлыг шийдвэрлэх нь өглөг буяны үйл хэрэг бус, хэнийг ч ялгалгүй жинхэнэ эрх тэгш боломжоор хангах нийт нийгмийн хүчин чармайлт байх ёстой.
НҮБ-ын Хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийг хамарсан 2015 оноос хойшхи хөгжлийн зорилтууд нь хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдийн амьдралд бодит өөрчлөлт гаргах болно. Бүс нутгийн болон олон улсын түвшинд ийм хандлага буюу хүчин чармайлт тавих нь тодорхой үр дүнд хүрнэ гэж итгэж байна. Та бүхэнд амжилт хүсье.
Анхаарал тавьсанд баярлалаа.
